– Studentom nie wynajmujemy!!! – wykrzyknęła zapobiegawczo, bez słowa przywitania, za to z lekką zadyszką, pani X. Wtargnąwszy do własnego poniekąd mieszkania, gotowa czynić honory potencjalnym najemcom, dostrzegła dwie mizerne dziewuszki kulące się w kącie. Nie spodobały się dziewuszki, nie. Małe to, pewnie nie zarabia, ze studiów szybko wyleci. A pieniążki odfruną z matczynych ramion pani X, zanim zdąży je spożytkować ku chwale ojczyzny.

Są różne metody zarabiania pieniędzy. Kantowanie studentów, dla przykładu. Student zapłaci za najgorszą melinę, bo zazwyczaj żyje na koszt rodziców, którym się nie przelewa. Nie chce dodatkowo obciążać żywicieli, a przecież musi gdzieś sypiać, jeść, uczyć się do egzaminów. O akademik, wbrew pozorom, wcale nie tak łatwo – zwłaszcza dla studentów pierwszego roku. We Wrocławiu domy studenckie chętniej uchylają swe progi dla azjatyckich przybyszów, ustalając śmiesznie niskie progi dochodowe dla studentów z Polski. A opłaty wychodzą wcale nie tak tanio: w dwóch najlepszych (czyt.: najczystszych) wrocławskich akademikach – „Kredce” i „Ołówku” – za miejsce w pokoju trzeba zapłacić odpowiednio: 405 i 396 zł miesięcznie. Za ok. 450 zł (łącznie w opłatami) można natomiast wynająć w miarę przyzwoitą stancję. Za 350-370 zł – mniej przyzwoitą (czyt.: ruderę, ale desperaci zawsze się znajdą). Rzecz jasna trzeba się trochę nabiegać – ceny mieszkań we Wrocławiu rosną i ciężko znaleźć cokolwiek poniżej 500 zł. Zdarza się, że za miejsce w pokoju właściciele żądają 700-800 zł. Przeciętny student spoza Wrocławia, studiując w trybie dziennym, wyda miesięcznie na utrzymanie przynajmniej dwa razy więcej niż ten, kto musi płacić za studia, lecz nie wyjeżdżał do innego miasta i nadal mieszka z rodzicami.

A panowie posłowie przymierzają się do wprowadzenia odpłatności za drugi kierunek studiów. Godne to i sprawiedliwe. Mamy kryzys, trzeba oszczędzać – nie warto jednak obcinać diet poselskich, skoro można przyoszczędzić na studentach i jeszcze ładnie to wytłumaczyć koniecznością podniesienia standardów nauczania wyższego w Polsce. Student zapłaci. Płaci za mieszkanie, płaci za wyżywienie, płaci za dojazdy – zapłaci i za studia.

Właściciele mieszkań wynajmujący studentom zapyziałe klitki – często bez pralki, z przedpotopową lodówką, nieszczelnymi oknami i pleśnią na ścianach [to nie jest żart – mój kolega własnoręcznie dezynfekował pokój, kiedy w trakcie odkurzania odkrył grzyba za tapczanem] – skrupułów nie mają. To ten typ ludzi, co to dadzą się pociąć, byleby zarobić. Przedtem naobiecują: kupią pralkę, wymienią lodówkę, uszczelnią okna. I na obietnicach się kończy.

Leksykon właścicieli-dusigroszów:

Gburek – właściciel-ordynus, popularnie zwany troglodytą; zdusi bez skrupułów; nie wynajmie byle komu; zwięzły i stanowczy, z tendencją do grubiaństwa; impertynent, cham i prostak – przykład:

Jest we Wrocławiu urokliwa dzielnica z urokliwą nazwą: „Zacisze”. Domki jednorodzinne, jeden obok drugiego, tuż przy jezdni. Wędrujemy [ja i znajoma] w poszukiwaniu stancji. Na jednym z domków pokaźny plakat głoszący: „Pokoje do wynajęcia dla studentów”. Za ogrodzeniem półnagi młodzian, niewątpliwie student, kosi zawzięcie trawnik. Przystajemy zaciekawione. Na werandzie brzuchaty jegomość zerka pożądliwie na pracującego chłopaczka. Dostrzega nas, marszczy groźnie brwi:

- Czego chcecie? [czyt.: paszoł won!]

- Czy tu są pokoje do wynajęcia?

- Tylko dla studentów, nie czytały plakatu?! [czyt.: idiotki]

- No, my studiujemy…

- Tylko dla CHŁOPCÓW! Pisze na plakacie! [czyt.: czytać nie UMIĄ!]

Młodzieniec ociera pot z czoła i zerka na nas porozumiewawczo zza ogrodzenia. Walka płci.

Gapcio – właściciel-poczciwiec; popularnie zwany ciapkiem; zdusi, bo nie ma wyjścia; lubi swojskie klimaty; potrafi stworzyć coś z niczego; minimalista z tendencją do prowizorki – przykład:

Wizualnie przyjemny domek jednorodzinny, blisko Pl. Grunwaldzkiego. Furtkę otwiera nam pan z pokaźnym brzuchem, owłosioną klatą i rumianym licem. W rozciągniętej koszulce na ramiączkach i krótkich spodenkach. Zaprasza do środka. Bezwiednie spoglądamy na drzwi wejściowe – ale nie, to nie tu. Brzuchaty jegomość prowadzi nas do… piwnicy. W oczach mojej mamy dostrzegam niedowierzanie na granicy grozy. Schodzimy po kamiennych schodach do zatęchłego lochu. Brzuchacz gaworzy ochoczo:

- No, tu wszystko jest! Pani spojrzy, oto aneks kuchenny – wskazuje na rozpadające się żelastwo (kuchenkę) i pordzewiałą umywalkę, upchnięte we wnęce o powierzchni 1m X 1m, tuż przy schodach.

- A to jest właśnie ten pokój – demonstruje z dumą. Podłużny, ciemny, z wąskim poziomym okienkiem, przez które widać kawałek chodnika. Wystrój: stolik, krzesło, dwa równolegle ustawione tapczaniki (odstęp ok. 0,5 m) i kabina prysznicowa – wstawiona w kąt pokoju za zasłonką.

- 400 zł za miesiąc. Wliczając w to opłaty! – śpieszy z wyjaśnieniem właściciel.

- A łazienka?

- Pani szanowna, wszystko jest!

Faktycznie, jest sedes. Obok schodów – ukryty za zasłoną, wdzięcznie zastępującą drzwi (od kuchni!). Żegnamy się grzecznie.

Płaczek – właściciel-mazgaj, popularnie zwany mazepą; z ciężkim sercem – ale zdusi; lubi opłakiwać swą pożałowania godną sytuację; egocentryk z tendencją do stanów lękowych – przykład:

Wrocław, ul. Koszarowa – nieopodal Wydziału Nauk Społecznych. Wizytujemy kolejne mieszkanie dość mocno zdesperowani. Właścicielka – równie zdesperowana. Lokum małe, ciasnawe, niezbyt czyste. Pokój – takoż. Co gorsza, nikt nie chce wynająć. Równo z nami wchodzi do mieszkania młoda para, zainteresowana tym samym co i my pokojem. Wychodzi szybciej, niżby wypadało. My [czyt.: ja, znajoma, moi rodzice] – mamy już dość. Dwa tygodnie bezowocnych poszukiwań, niezliczona ilość telefonów i trzy wizyty we Wrocławiu, podczas których:

a) uczestniczyłam w negocjacjach dotyczących mieszkania na Bielanach – z właścicielem sklepu jubilerskiego;

b) uczestniczyłam w nagabywaniu staruszków na ulicy – w sprawie wynajęcia stancji;

c) łaziłam od domu do domu i pytałam obcych ludzi, czy może mają wolny pokój;

d) wdałam się w miłą pogawędkę z dwójką kloszardów na dworcu – oni narzekali, że nie mają na wino, a ja – że nie mam gdzie mieszkać.