Finanse > Finanse osobiste

Świadome inwestycje, czyli akcjonariat obywatelski

Rządowy program polegający na uświadamianiu obywateli o możliwości swobodnego, dostępnego dla każdego inwestowania na Giełdzie Papierów Wartościowych – to właśnie akcjonariat obywatelski. Jego celem jest zachęcanie do tejże formy aktywnego zarządzania swoimi oszczędnościami oraz do uczestnictwa w życiu społeczno-gospodarczym. Ukazywanie zalet prywatyzacji to również jeden ze znaczących elementów programu. Został on zainicjowany w kwietniu 2010 roku przez Ministerstwo Skarbu Państwa wraz z debiutami giełdowymi spółek PZU, Tauron Polska Energia i Giełda Papierów Wartościowych.

Akcje prywatyzowanych spółek cieszą się coraz większym zainteresowaniem, o czym świadczy liczba osób na nie zapisanych. W 2010 roku akcje Giełdy Papierów Wartościowych zostały wykupione przez 323 tysiące inwestorów, PZU przez 251 tysięcy, a Tauron-u PE – 230 tysięcy. Wcześniejsze prywatyzacje także osiągały niemałą liczbę chętnych. Akcje Telekomunikacji Polskiej w 1998 roku cieszyły się zainteresowaniem 132 tysięcy osób, a PKN Orlen rok później – 176 tysięcy inwestorów. Widać więc trend wzrostowy, który zaobserwować można także po rosnącej liczbie rachunków inwestycyjnych. Pod koniec 2010 roku wynosiła ona prawie 1,5 mln, co oznacza 32% wzrost w stosunku do początku roku. Zdecydowanie większość rachunków związana była z debiutami GPW, PZU i Tauron PE. W kwietniu na warszawskim parkiecie założono aż 140 tysięcy rachunków inwestycyjnych, niewiele mniej, bo prawie 100 tysięcy, otwarto w październiku przed debiutem Giełdy Papierów Wartościowych. Świadczy to o pozytywnym oddziaływaniu programu Ministerstwa Skarbu Państwa.

Co należy zrobić, by kupić akcje prywatyzowanej spółki?

Należy wybrać się do domu maklerskiego i otworzyć rachunek inwestycyjny. Do jego założenia potrzebny jest dowód osobisty, NIP oraz numer rachunku bankowego. Zazwyczaj otwarcie rachunku jest bezpłatne. Liczyć należy się jednak z innymi opłatami, na przykład prowizją, która nie może przekroczyć 0,5% wartości zapisu na akcje oraz opłatą za prowadzenie rachunku (około 5 zł miesięcznie). Kiedy rachunek zostanie już otwarty, należy umieścić na nim pieniądze. W przypadku, gdy już wiemy w jaką spółkę chcemy zainwestować, możemy wpłacić na rachunek kwotę równą iloczynowi maksymalnej ceny za akcję i liczby zamawianych akcji oraz prowizji dla maklerów.

Mimo, iż umieścimy na koncie maksymalną cenę za akcję, nie oznacza to, że właśnie za tyle będą one kupione. Określa to tylko dany poziom, który nie zostanie przekroczony. Cena, po której akcje zostaną nabyte, zależy przede wszystkim od sprzedających je. W przypadku, gdy inwestorzy instytucjonalni zechcą zapłacić mniej niż cena maksymalna, to cena kupna będzie niższa od danego maksimum. Różnica zostanie zwrócona inwestorom na konto.

W domu maklerskim dokonuje się zleceń, czyli dyspozycji dotyczących tego, co i na jakich warunkach kupić lub sprzedać na giełdzie. Zlecenia zawierane są anonimowo. Można ich dokonywać poprzez osobisty kontakt z maklerem, telefonicznie oraz, co coraz bardziej powszechne i tańsze, przez Internet. Istnieje wiele typów zleceń kupna i sprzedaży, na przykład zlecenie z limitem ceny, w którym inwestor określa limit ceny (kurs), po jakim chce kupić czy sprzedać daną akcję (maksymalny poziom dla kupna danego instrumentu i minimalny dla sprzedaży).

Po dokonaniu wpłaty na konto pozostaje czekanie na przydział akcji. Liczba akcji, którą otrzymał inwestor, widoczna jest na rachunku maklerskim. Czasem może zdarzyć się taka sytuacja, iż pakiety akcji dostępne dla inwestorów zostaną ograniczone i otrzymają oni mniej akcji, niż liczyły ich zapisy. Wynika to z przewyższającego popytu nad podażą akcji. Gdy akcjami danej spółki zainteresowanych jest wielu inwestorów, tak jak miało to miejsce w przypadku Giełdy Papierów Wartościowych, następuje redukcja. Maksymalna liczba zapisu na akcje Giełdy Papierów Wartościowych wynosiła 100 akcji, po redukcji - 25 sztuk. Istnieją dwie metody redukcji: proporcjonalna (obejmująca wszystkich inwestorów) lub co do ilości zapisów (dotyczy tylko tych, którzy przekroczyli określony limit zapisu). Prospekt emisyjny spółki określa metodę redukcji.

Po przydziale akcji pozostaje już tylko czekanie na pierwsze notowanie, i liczenie zysków bądź też pogodzenie się z pierwszą stratą. To nie bezpieczne lokaty czy konta oszczędnościowe, lecz bardziej ryzykowne instrumenty, które w związku z tym umożliwiają wyższe zarobki. Warto też pamiętać, iż osiągnięte na Giełdzie Papierów Wartościowych zyski podlegają opodatkowaniu o stawce równej 19%.

Program akcjonariatu obywatelskiego ułatwia nabycie akcji spółek Skarbu Państwa inwestorom indywidualnym, którzy wcześniej konkurowali z dużymi inwestorami instytucjonalnymi. W przeciwieństwie do poprzednich lat, dziś akcje można kupować bez konieczności zaciągania kredytu pod zakup akcji, tzw. lewara, który nie oznaczał, iż pozyskane środki zostaną wykorzystane na zakup akcji. Założeniem idei akcjonariatu obywatelskiego jest stały przydział akcji, który będzie przeznaczony dla inwestorów indywidualnych. Jest to około 20-30%.

Sprzedaż państwowego majątku to dogodne dla państwa źródło finansowania, prowadzące do zmniejszenia długu. Także dla obywateli to interesująca forma inwestycji, która sprawia, że nie tylko można dobrze zarobić, ale i stać się współwłaścicielem prywatyzowanego majątku.

Karolina Pietrzko

Źródła:

  1. akcjonariatobywatelski.pl

PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.