Miejscowość: Żarki, powiat myszkowski.
Lokalizacja: Trasa nr 789 Koziegłowy – Żarki-Lelów.
Wieś Przewodziszowice obecnie jest dzielnicą Żarek. Odnalezienie pozostałości strażnicy wcale nie jest takie łatwe. Za pierwszym razem – co dziwne - nawet miejscowi nie byli w stanie pokierować mnie w to miejsce. Na obrzeżach miejscowości Żarki w miejscu, gdzie już skończy się asfaltowa droga a zaczyna zwykły ubity trakt, miniemy ostatnie domy i zatrzymamy przed drogą prowadzącą w las. Tu trzeba zostawić samochód. Z całą pewnością zauważymy drogowskazy prowadzące nas na wiele oznakowanych szlaków, ale żaden z nich nie zawiera wyraźnej wskazówki którędy iść do owej strażnicy w Przewodziszowicach. Droga w las jest jedna, więc nie ma wątpliwości. Po około 2 kilometrach przyjemnego spacerku docieramy w końcu na polanę a naszym oczom ukazuje się pokaźnych rozmiarów skałka. Podobno liczy ona 390 m n.p.m. i jest popularnym celem wspinaczek. Na krawędzi ostańca ocalał fragment muru o długości około 26 metrów i wysokości do około 10 metrów. Kiedy obejdziemy skałkę dookoła odnajdziemy wejście do niewielkiej szczeliny-jaskini. Strażnica zbudowana na wysokiej skale jest zupełnie niedostępna, tak też było w dawnych czasach. Nie ma żadnych przekazów mówiących, że została kiedykolwiek zdobyta.
Do dziś historycy spierają się kto tak naprawdę był inicjatorem wybudowania tego obiektu i jakie było jego przeznaczenie. Teorie są dwie. Pierwsza mówi, iż była to wieża mieszkalno-obronna lub obserwacyjna. Ufundowana w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego stanowiła część systemu obronnego Państwa Polskiego. Celem była obrona granic przed najazdami czeskimi.
Druga zakłada, że fundatorem był książę Władysław Opolczyk a strażnica wzniesiona została dla obrony terenów lennych księcia. Zamek górny zajmował najprawdopodobniej 165 metrów kwadratowych, istniało też gospodarcze podzamcze u podnóża skały. Uważa się, że w latach 1426 do 1454 budowla należała do Mikołaja Kornicza zwanego Siestrzeńcem. Był on rycerzem-rozbójnikiem, który napadał i rabował wyłącznie możnowładców i bogatych kupców. W związku ze swoją działalnością zyskał sympatię ze strony chłopów i biedoty. Wszelkie próby ukrócenia tego procederu nie udawały się. W końcu w 1432 roku na zjeździe panów śląskich i polskich w Będzinie Kornicz został uznany za wichrzyciela. Za jego schwytanie wyznaczono nagrodę. Jedne przekazy mówią, że został wkrótce potem złapany i stracony a inne, że mimo to przez następne 20 lat spokojnie rabował przejezdnych bogaczy. Do dziś krążą legendy o bajecznych skarbach ukrytych najprawdopodobniej w zamkowej studni. Istnieje ona do dziś, zasypana jest kamieniami a szukać jej trzeba w pobliżu skałki. Czasem w mgliste poranki pojawia się nad nią cień postaci z kapturem na głowie. To Kornicz pilnujący swoich skarbów.
Zapraszam do odszukania tego tajemniczego miejsca położonego z dala od popularnych i licznie obleganych przez turystów punktów na Jurze.
Będąc w Żarkach warto zobaczyć też cmentarz żydowski. Obecnie na cmentarz zaprowadzi nas oznakowany „szlak kultury żydowskiej”. Na obszarze rozległej polany zajmującej ponad 2 ha zachowało się około 400 płyt nagrobnych wykonanych z wapienia i piaskowca. Fragmenty kilkudziesięciu zniszczonych macew przedstawiających różnorodne motywy żydowskiej sztuki nagrobnej wmurowano też w murek przy cmentarzu. Całość robi niesamowite wrażenie.
Ludmiła Sojka, Kraków i Jura Krakowsko-Częstochowska, Bielsko-Biała 2006.
Opowieści zamkowe:
Zamek Lipowiec. Co straszy w Bukowym lesie? (3 zdjęcia)W kolorze fioletowego ametystu: zamek „Tęczyn” w Rudnie (23 zdjęcia)Skamieniałe dzieci i zaklęci rycerze: zamek „Rabsztyn” (16 zdjęć)Zamek Smoleń - wielki skarb ukryty w studni (29 zdjęć)Pałac w Pilicy i tajemnicza zjawa w starych fortyfikacjach (22 zdjęcia)Czarna Perła Jury: Ogrodzieniec (27 zdjęć)Tajemnicza strażnica w Przewodziszowicach (11 zdjęć)Gotycka piękność: Mirów (19 zdjęć)Zamek obronny w Rochester - historia ukryta w kamieniu (6 zdjęć)Pani o bladych licach - opowieść o zamku w Bobolicach (13 zdjęć)Tajemnice twierdzy Olsten (19 zdjęć)O tym jak „Bendyn” Będzinem się stał (9 zdjęć)Bij, kradnij, zabijaj, ale Siewierz omijaj (10 zdjęć)Zapomniany Bydlin (6 zdjęć)Królowa Bona i latające mrówki na zamku Chęciny (11 zdjęć)Chudów (6 zdjęć)Zapomniany pałac we Włodowicach (9 zdjęć)Zamek Bąkowiec w Morsku (6 zdjęć)Krzyż i Topór = Zamek Krzyżtopór (19 zdjęć)Tworków - odkryty i tajemniczy (13 zdjęć)Bastiony Zamku Nowy Wiśnicz (19 zdjęć)Zamek w Mosznej, czyli prawie jak w bajce Disneya (25 zdjęć)Czarujący Pałac w Pławniowicach (18 zdjęć)Pałac w Krzyżanowicach (11 zdjęć)Pałac Raczyńskich i Dworek Zygmunta Krasińskiego w Złotym Potoku (13 zdjęć)Zamek co na Pieskowej stoi Skale (18 zdjęć)Kórnik – Wielkopolska Perła (18 zdjęć)Zamek Otmuchów, czyli krótka baśń o tym jak serce dumnej Emmy zmiękło po zjedzeniu sokoła (26 zdjęć)Olśniewający swą krasą Pałac w Kraskowie (19 zdjęć)Tajemnice Gór Sowich: Zamek Grodno (25 zdjęć)Tajemnice Gór Sowich: Tannhausen - Pałac w Jedlince (13 zdjęć)