Po zwiedzeniu kościoła poszliśmy na śniadanie do pobliskiej restauracji. Zamówiliśmy sobie grilowane szaszłyki i zimne piwko. Siedząc tak sobie pod parasolem i odpoczywając przed wizytą w kanonie Hunot, zerknąłem na komórkę, by sprawdzić godzinę. Ku mojemu zdziwieniu zobaczyłem, że dochodzi południe. Niemożliwe, żebyśmy chodzili po mieście ponad cztery godziny. Trzy to jeszcze by się zgadzało, ale nie cztery. Podszedłem do zegara w restauracji, a tam godzina jedenasta. To by się zgadzało skąd wiec na moim telefonie południe. Po chwili mnie olśniło, draństwo przestawiło się automatycznie na czas w Azerbejdżanie, który był o godzinę przesunięty do przodu. Nawet mój telefon nie uznaje niezależności Arcachu. Sprawa była o tyle istotna, że trzeba było pilnować godziny zamknięcia sklepu z naszymi bagażami.

Kanion Hunot

Po śniadanku ruszyliśmy do centrum, aby znaleźć kogoś. kto nam pokaże drogę do kanionu. Przewodnik szybko się znalazł. Powiedział, że nas zaprowadzi na miejsce. Ucieszeni ruszyliśmy do największej atrakcji Szuszy. Po drodze minęliśmy wielki budynek szkoły, w której dzieci właśnie miały jakiś apel albo przerwę, gdyż wszyscy byli na zewnątrz. Uczniowie w Arcachu mają niebieskie uniformy i są jednakowo ubrani. Najbardziej pocieszne były maluszki, które entuzjastycznie do nas machały.

Po chwili marszu pod górę byliśmy na miejscu. To znaczy wg naszego przewodnika, który z dumą pokazał nam wspaniałe miejsce widokowe na kanion. Panorama była niesamowita – Hunot to prawdziwy klejnocik Górskiego Karabachu. Jednak nie o to chodziło. Wydawało się nam, że dość dobrze wytłumaczyliśmy mu, że chcemy znaleźć ścieżkę prowadzącą na dno kanionu. Widocznie nie zrozumiał. Cóż i tak dostał bonusa, bo miejsce było świetne na fotki. Jednak nie po to przeznaczyliśmy cały dzień na Szuszę, aby dojść do punktu widokowego i wracać do miasta. Postanowiliśmy samodzielnie znaleźć drogę prowadzącą na dół. Idąc krawędzią kanionu, w końcu musimy natrafić na odpowiednią ścieżkę.

Gdy przeszliśmy już drugi kilometr, zaczęły ogarniać nas wątpliwości. Przedarliśmy się przez zasieki dla krów, sforsowaliśmy dwa ogrodzenia i przeszliśmy przez strumień, ale zejścia wciąż nie było. Próbowaliśmy też drogi na przełaj, ale było za stromo i musieliśmy się wycofać. Słońce grzało niemiłosiernie, a my wybraliśmy się bez kropli wody. W końcu szczęście się do nas uśmiechnęło, znaleźliśmy niebieski ślad na kamieniu. Kilkanaście metrów dalej kolejny – szlak na dno kanionu. Teraz nie mogliśmy nie trafić. Droga biegła ukosami, trawersując coraz łagodniejsze zbocze kanionu. Po kilku minutach spostrzegliśmy pierwsze ruinki dawnej osady. Dalej droga opadała stromo w dół aż do niewielkiego kamiennego mostu łączącego brzegi rzeki Karkar. Dotarliśmy do celu. Pierwszą rzeczą, jaką zrobiliśmy, było napełnienie pustych butelek po wodzie, które znaleźliśmy po drodze. Następnie nie namyślając się długo, postanowiłem się wykąpać w lodowatej wodzie. Po tej dawce orzeźwienia ruszyliśmy wzdłuż rzeki szlakiem oznaczonym przez bose stopy.

Droga biegła lasem, który dawał cień przed palącym słońcem. Tu i ówdzie natrafialiśmy na kolejne ruinki, przypominające o dniach, gdy w kanionie mieszkali ludzie. W pewnym momencie droga przechodziła na drugą stronę rzeki. Mostek, który stanowiły pozbijane naprędce pnie drzew, nie był zbyt stabilny, ale wystarczający. W tym miejscu rzeka tworzyła naturalny basenik, który ponownie zachęcał do kąpieli. Po drugiej stronie ścieżka delikatnie wspinała się w górę. Co jakiś czas trzeba było przeciskać się pomiędzy wielkimi głazami, przytaszczonymi tu przez rzekę podczas gwałtownych powodzi.

Nasz spacer po kanionie zakończyliśmy przy zjawiskowym wodospadzie, który przykrywa wodną kurtyną wejście do niewielkiej jaskini. W słońcu woda skrzyła się wszystkimi kolorami tęczy. Chcieliśmy dotrzeć w to miejsce od chwili, gdy natrafiliśmy na fotkę w Internecie pokazująca atrakcje w okolicach Szuszy. Magia miejsca jest niesamowita, koniecznie musicie tam dotrzeć, gdy będziecie w Arcachu.

Wracając do miasta szlakiem, byliśmy ciekawi, gdzie wyjdziemy. Okazało się, że droga do kanionu zaczyna się w dzielnicy azerskiej, a ostatnie oznaczenie (lub pierwsze) znajduje się obok meczetu Agha Ashaghi Govhar. Byliśmy na właściwym miejscu, ale przegapiliśmy znaki. Cóż bywa. Teraz sami moglibyśmy być przewodnikami.

W drodze do Goris

Po odzyskaniu bagażu i wręczeniu kolejnego bonusika miejscowej ludności poszliśmy szukać jakiegoś transportu do Goris. Taksówkarze na głównym placyku proponowali przejazd za 11 000 AMD. Wydawało się nam to trochę drogo, więc poszliśmy na przelotówkę za miastem łapać stopa. Na szczęście droga z Szuszy prowadziła cały czas w dół, gdyż z plecakami nie było już tak fajnie. Po drodze zobaczyliśmy pomnik poświęcony II wojnie światowej. Ten symbol poważają zarówno Azerowie, jak i Ormianie.

Godzinę stania obok stacji benzynowej później (przy kompletnym braku ruchu w kierunku Armenii) zobaczyliśmy naszego taksówkarza, który jechał do Stepanakertu. Gdy wracał, zatrzymaliśmy go i tym razem zgodziliśmy się na jego warunki. Dziewięćdziesiąt minut łapania stopa i próba obniżenia kosztów przejazdu nie wypaliła.

Do Goris wracaliśmy przy powoli zachodzącym słońcu. Na granicy oddaliśmy karteczki, które otrzymaliśmy w MSZ w Stepanakercie i po chwili ponownie byliśmy w Armenii. Kierowca wysadził nas na stacji benzynowej przy wjeździe do centrum. Za nic nie chciał jechać dalej. Musieliśmy więc wziąć następna taksówkę, tym razem za 1000 AMD, by dojechać do naszego miejsca noclegu – Hotelu Vivas. Przywitano nas miło, a szefowa obiektu powiedziała, iż straciła już nadzieję, że przyjedziemy. Zaproponowała nam kolację – hotel posiadał własna restaurację. My jednak woleliśmy poszukać czegoś na mieście i przy okazji poznać nieco okolicę. Na zwiedzanie Goris było już za późno, ale na lekki rekonesans pora była odpowiednia.

Poszukując jakiegoś fajnego lokalu, znaleźliśmy w końcu odpowiednią osobę, która powiedziała, że zaprowadzi nas do restauracji, gdzie stołują się miejscowi. Starsza pani, idąc różnymi skrótami, doprowadziła nas do cichej i nieoświetlonej uliczki, na końcu której bladym światłem żarzył się neon z napisem cafe. Restauracja schowana była za wielkim płotem tak, że sami za cholerę byśmy tam nie trafili. Miejsce było dokładnie takie, jakiego potrzebowaliśmy. W środku było sporo ludzi, pachniało obłędnie, a widoki ze stolików rozciągały się na skalne miasto po drugiej stronie rzeki.

Restauracja stała na skraju urwiska, od strony rzeki zawiewał dość chłodny wiaterek tak, że wkrótce zaczęliśmy żałować, że nie wzięliśmy ze sobą niczego cieplejszego do ubrania. Specjalnością tego miejsca były raki, które sobie chodziły wewnątrz dużego basenu pośrodku lokalu. Tego wieczoru jednak nie zdecydowaliśmy się na nie i zamówiliśmy coś w rodzaju kebaba z frytkami. Jak człowiek jest mocno głodny, to nie eksperymentuje.