– Tak mi – odparł mu spokojnie barbarzyńca, po czym kontynuował: śledzą nas, o czym zresztą doskonale wiesz. Pół dnia drogi stąd znajdują się jaskinie, od wieków służące mojemu ludowi za kryjówkę. Oprócz lasów, w pobliżu nie ma nic. Sadyby i wioski spalone, a ludzie uciekli jeszcze bardziej w głąb puszcz, tam gdzie wasze macki nie sięgają. Nie ma innej kryjówki i właśnie tam musimy się udać. Jeśli nikogo tam nie będzie, to przynajmniej doczekamy przybycia posiłków. Będę zostawiał ślady, tak by wasi tropiciele łatwo je odnaleźli, mimo tego twoi ludzie odnajdą nas najwcześniej za trzy dni.

– Wiem.

– Wiesz? Spójrz na tych dzieciaków. Oni nic nie wiedzą i nic nie umieją – mówiąc to, zwiadowca skinieniem głowy wskazał zbitą gromadę rzymskich rekrutów. Chcesz wraz z nimi ryzykować? Możemy tu zostać i poczekać na wsparcie.

– Odważny jesteś, Markomanie, składając mi taką propozycję. Pójdziemy jednak do jaskiń.

– Nie – barbarzyńca zwieszając głowę, ciągnął dalej przyciszonym głosem. – Jestem nikim, dziecięciem nieistniejącego plemienia. Umarłem dla Ziemi, dla Nieba i dla Nadziei. Pozostała pusta skorupa. Szkoda tylko tych rekrutów. Z jakiej racji mają ginąć? My możemy, zadawaliśmy setkami śmierć, ale oni? Czemu są winni?

– Zaskakujesz mnie barbarzyńco! Mamy rozkazy i wykonamy je.

– Dobrze, niech i tak będzie.

Nazajutrz grupa rzymskich żołdaków prowadzona przez obleczonego w skóry jeleni germańskiego tropiciela, ruszyła ku swemu przeznaczeniu. W nocy przybyło śniegu, przez co wędrówka była jeszcze trudniejsza niż w dniu poprzednim. Gdy w końcu po południu zbliżyli się do wejścia do jaskiń, barbarzyńca zatrzymał patrol i wdał się w rozmowę z Zaiuszem.

– Jaskinie są na wprost, a my nadal jesteśmy śledzeni. Co robimy rzymianinie?

– Idziesz za mną – powiedział ten do tropiciela. – Karanus zostaniesz z resztą. Uważnie obserwujcie okolicę. Zrozumiano?

Brutus Karanus, który był teraz najstarszym obok Zaiusza legionistą, potwierdził słowa dowódcy skinieniem głowy. Setnik wraz ze zwiadowcą ruszyli ostrożnie przed siebie. Po kilkudziesięciu metrach znaleźli się w końcu u wylotu jaskini, który przypominał każde inne wejście do tego typu naturalnego schronienia. Nagle zza ich pleców dobiegł strwożony krzyk.

– Wracamy! – wykrzyczał w stronę barbarzyńcy setnik, po czym poderwał się i zaczął pędzić ile miał tylko sił w nogach z powrotem. Za nim biegł germański tropiciel, co chwilę oglądając się do tyłu, zdawało mu się bowiem, że ktoś stoi u wylotu jaskini.

– Co się… – zaczął rozpytywać, łapiąc przy tym oddech setnik, jednak zamilkł nagle i powiódł wzrokiem za żołnierzami, którzy jak się okazało, jak urzeczeni wpatrywali się w trzy włócznie wbite w głębokie zaspy śniegu. Na każdej z nich widniała głowa. Nawet mimo zmasakrowanych twarzy Zaiusz niemal natychmiast rozpoznał oblicza trzech legionistów, tych samych, których odesłał z powrotem, aby wezwali posiłki. Każda z trzech trupich głów wpatrywała się w przerażonych legionistów szklistym i pustym wzrokiem, z twarzami zastygłymi w wyrazie pełnego zaskoczenia, choć wiele ze szczegółów ich anatomii było niewidocznymi pod maską krwi, oderwanej skóry i mięsa. Karanus zrelacjonował szybko swemu dowódcy, jak doszło do makabrycznego odkrycia. Jeden z młodych legionistów udał się za potrzebą i wtedy natknął się na straszne znalezisko. To właśnie jego krzyk usłyszeli Zaiusz z barbarzyńcą. Setnik kazał swoim ludziom zachować spokój. Tropiciel przyglądał się całej scenie z ponurym milczeniem, przeświadczony o grożącym im niebezpieczeństwie. Tymczasem powoli, jakby rozumiejąc jakąś okrutną prawdę, młodzi legioniści przesunęli swój wzrok ku barbarzyńcy, a w wyrazie ich oczu tkwiło nieme oskarżenie.

– To nie jest sprawka moich pobratymców. – Czując skupiony na sobie wzrok, bronił się Germanin. – Moje plemię odeszło na północ już dawno, a od czasu zawieszenia broni, także reszta klanów wywędrowała stąd. Tutaj nic nie ma, tylko śmierć i Rzymianie.

– Jesteś tego pewien – zapytał Zaiusz, któremu udzielił się lęk współtowarzyszy.

– Tak! Jestem o tym przekonany. Od opuszczenia sadyby śledzi nas jedna, góra dwie pary oczu. Zbliża się noc, jeśli chcemy przetrwać, musimy schować się w jaskini.

– A może ty psie, prowadzisz nas pod miecze swoich plugawych braci! – Aeciusz Lucius, najmłodszy z legionistów rzucił w stronę barbarzyńcy oskarżenie, które każdemu z nich kołatało w głowie. – Wiedziałeś o wszystkim! To twoja wina!

Zaiusz wiedział, że to jest ta chwila, która miała zadecydować o powodzeniu jego planu. Dla dobra Rzymu gotów był poświęcić, nie tylko barbarzyńcę, ale i żołnierzy, czyli tych, którzy mu ufali. Musiał naprawić błąd, a to wymagało kosztów. Przetrwać miała trójka jego starych znajomych, tych, których głowy zdobiły długie włócznie. Zaiusz wędrował wzrokiem po swoich legionistach, na dłużej zatrzymując się przy Karanusie, którego powszechnie uważano za konfidenta i hultaja. Setnik wiedział, że ten od tygodni podkopuje jego reputację, chcąc zająć jego pozycję. Zaiusz przerwał rozmyślanie, gdy jego wzrok zatrzymał się na ostatnim legioniście, tym najmłodszym. Nie wpatrywał się on wzorem pozostałych w tropiciela, acz patrzył w las, a z każdą sekundą jego oczy robiły się większe.

W końcu zaczął powoli się cofać, ale po chwili potknął się o coś tkwiącego w śniegu, czym zwrócił na siebie uwagę reszty towarzyszy. Jego usta poruszały się bezgłośnie, jakby starał się coś powiedzieć, jednak nie mógł wykrztusić słowa. Zaiusz niepewnie skierował wzrok w stronę, w którą spoglądał legionista i zamarł. Z niewielkiego wzgórza, u podnóża którego teraz stali, schodziły ku nim przygarbione, okutane w skóry sylwetki ludzi. W zwieszonych rękach, rysując po śniegu końcami sztychów, trzymali rzymskie gladiusy. Było ich trzech, a Zaiuszowi wydali się śnieżnymi olbrzymami. Ludzie setnika drgnęli nerwowo, gdy ich zauważali, a spanikowali całkowicie, gdy tajemnicze zjawy z dzikim wrzaskiem rzuciły się w dół wzgórza, kierując się ku grupce Rzymian.

– Do jaskiń! – krzyknął barbarzyńca, po czym nie czekając na towarzyszy, pognał ku zbawiennemu, wydawałoby się, wejściu do pieczar. Rzymianie nie czekając, ruszyli za nim. Zaiusz słyszał za sobą dzikie wrzaski, które jeszcze, oprócz strachu, dopingowały go do większego wysiłku. Goniło go zwierzęce wycie trzech, zaledwie trzech ludzkich widm. Zaiusz instynktownie obejrzał się za siebie i dojrzał ułamek twarzy. Twarzy jakby znajomej. Twarzy o dzikim wyrazie, twarzy z pianą toczoną z ust i spływająca po długim zaroście.

Twarz w śniegu. Upadek. Utrata oddechu. Uderzenie, choć w objęcia białego puchu, pozbawiło go resztek tlenu utraconych w biegu i przy upadku. Zdołał się jednak podnieść, kątem oka dojrzał przerażoną twarz Marcuca Andronicusa. Oszołomiony setnik zauważył zbliżające się widma, a do jego uszu doszło nawoływanie Karanusa, który krzyczał z przodu. Zaiusz poderwał się i ruszył biegiem w stronę głosu. Dopiero po kilkunastu krokach odważył się spojrzeć do tyłu. Jedna z bestii właśnie wstała znad ciała Andronica, z którego wystawał długi drzewiec włóczni. Setnik motywowany krwawą sceną dziejącą się tuż za jego plecami jeszcze przyspieszył, nie widział więc w odróżnieniu od pozostałych przy życiu legionistów, jak druga z bestii podchodzi do ciała ich przyjaciela i odrąbuje mu głowę szerokim zamachem gladiusa. Gdy tylko setnik dopadł do wylotu pieczary, ofuknął swoich ludzi, zaprowadzając porządek w grupie. Ustawił ich w szyku, tak że chowali się za trzema tarczami, jakie im jeszcze pozostały. Barbarzyńcę wysłał, aby ten zbadał resztę tonącej w ciemnościach jaskini. Tymczasem tajemniczy siewcy śmierci zniknęli. Zaiusz oczami wyobraźni wyobrażał sobie bezgłowe truchło, które jeszcze do niedawna było tak pełne życia. Z tych rozmyślań wyrwał go głos dobiegający z głębi pieczary.

– Jaskinia nie jest zbyt głęboka, setniku.

Zaiusz odwrócił w stronę głosu, który należał do barbarzyńcy i uważnie nań spojrzał.

– Szybko uciekałeś – powiedział spokojnie.

– Tak jak i ty, oooo Rzymianinie – równie spokojnie odpowiedział mu zwiadowca. Obaj krótką chwilę mierzyli się wzrokiem, po czym setnik odwróciwszy głowę, rozkazał:

– Obserwujcie uważnie okolicę i ma to robić zawsze dwóch z was. Zrozumiano?

Ocalali żołnierze niemrawo przytaknęli. Zaiusz nie wiedział co począć. Nie mieli żywności, gdyż ostatni tobołek z suszonym mięsem znajdował się w rekach Andronica, na szczęście ocalały tarcze, za którymi teraz kryli się wartownicy. Setnik musiał się zastanowić nad całą sytuacją, oddalił się więc od reszty oddziału, minął pogrążonego w zadumie tropiciela i podążył w głąb jaskini. Rzeczywiście nie wydawała się zbyt duża, choć jej większość skrywał mrok. W końcu ześlizgnął się z plecami przyciśniętymi do porowatej ściany jaskini. Siedząc już, zamknął oczy i oddał się rozmyślaniom. Wiedział, a teraz był już tego pewien, że twarz, którą zobaczył, znał doskonale. Był przekonany, że wie, do kogo należała, do Agryppy, jednego z oficerów, których miał zabić. Kilka dni temu zgodnie z ustaleniami z Vindobony, przy pełnym poparciu wtajemniczonego w spisek dowódcy garnizonu Sablonetum, wraz z trójką dziesiętników, uprzednio wymknąwszy się ukradkiem z fortu, ruszył śladem dwóch rzymskich oficerów, którzy w asyście swoich przybocznych wyruszyli na północ, aby zapolować, jak twierdziły oficjalne oświadczenia każdego z nich przedstawione u dowódcy placówki. Gdy podwładni rozstawili ich namiot i stanęli na czatach, obaj oficerowie weszli do środka. Wtedy to ludzie Zaiusza ruszyli do ataku, obleczeni w skóry, aby upodobnić się Germanów i zrzucić w razie jakichkolwiek problemów oskarżenia na nich. Szybko rozprawiono się z pierwszym strażnikiem, jednak drugi nie wiadomo jakim sposobem odkrył atak, krzykiem zawiadamiając obu oficerów, po czym rzucił się do szaleńczej ucieczki. Z namiotu wyskoczyli naraz obaj nadzy dowódcy, a ich dotąd nabrzmiałe przyrodzenia, skurczyły się pod wpływem zimna. Jeden z nich natychmiast rzucił się do ataku, ale upadł po kilku metrach przeszyty na wylot strzałą zabezpieczającego wszystko z odległości Zerusa. Pozostali przyboczni oficerów, których nie było w pobliżu w momencie rozpoczęcia ataku, zaalarmowani krzykami i odgłosami walki wrócili czym prędzej, aby pomóc swoim dowódcom. Jeden z nich zginął niemal natychmiast z poderżniętym gardłem, a drugi przewracając jednego z dziesiętników, zdołał uciec, zanim ktokolwiek zwrócił na niego uwagę, gdyż wszyscy skupili się na ostatnim oficerze. Ten otoczony z każdej strony, zrezygnowawszy z próby oporu, rzucił swój miecz na ziemię. Po chwili siedział już przywiązany do starego drzewa. Zaiusz liczył, że albo zamarznie albo rozszarpią go wilki. Co do tych, którzy uciekli, nie mógł się zdecydować, jednak w końcu podjął decyzję, by pozostawić ich na łasce puszcz i lasów Germanii. Teraz żałował tej decyzji. Cała czteroosobowa grupa wróciła w ciszy do Sablonetum. Gdy okazało się, że oficerowie nie wracają, niemal natychmiast została wysłana grupa poszukiwawcza. Tymczasem zleceniodawcy Zaiusza wysłuchawszy jego wyjaśnień, byli wściekli, że zostawił przy życiu jedną z ofiar i co najmniej dwóch świadków. Sobie tylko znanymi drogami sprawili, że Zaiusz otrzymał dowództwo kolejnego patrolu. Teraz znajdował się w jaskini z resztką oddziału, otoczony przez zgraję szaleńców. W końcu jednak ocknął się z zamyślenia, a niemal całkowicie doszedł do siebie, gdy usłyszał:

– Noc już za progiem.

Zmęczony setnik spojrzał w kierunku wylotu jaskini. Ciemniało coraz bardziej. Od całkowitego zajścia Słońca dzieliło ich kilkanaście minut. Co mieli robić: zostać w jaskini i czekać czy wypaść szturmem na zewnatrz i spróbować w ciemności przebić się do limes. Jego ludzie nie byli jeszcze do końca załamani sytuacją, ale od punktu krytycznego dzieliło ich niewiele. Na razie trzymali rezon z szacunku do niego i barbarzyńcy. Zaiusz kazał im się zmieniać co dziesięć minut, by żołnierze mieli jakiś cel i mogli się go trzymać. Upewniony chwilowym podtrzymaniem morale Zaiusz przywołał obserwującego go z uwagą barbarzyńcę:

– Co o tym wszystkim myślisz?

– A co mam myśleć: uciekaliśmy jak nie Rzymianie. Znaczy się wy, ja to mam we krwi. Jedno jest pewne: pozostanie tu oznacza śmierć, zresztą tak samo jak wyjście w noc.

– Wiem o tym – odrzekł Zaiusz, po czym dodał: – Nie mamy żywności ani opału. Co… Setnik nie zdążył zadać pytania, gdyż krzyk jednego z legionistów, najpewniej młodego Waleriusza, przerwał ich rozmowę. Dowódca wraz z barbarzyńcą poderwali się jak na komendę, ściskając w dłoniach obnażone miecze. Stojąca dotychczas u wylotu jaskini dwójka legionistów powoli cofała się w głąb pieczary. Pozostali dwaj żołnierze wstali, gotowi zareagować na rozkazy swego setnika.

– Co widzieliście!? – krzyknął w stronę cofających się Zaiusz i powoli mając przy swym boku tropiciela, ruszył w stronę wyjścia z jaskini. Nim obaj zrobili zaledwie kilka kroków, wnętrze pieczary za nimi rozbłysnęło jasnym światłem. Obaj stanęli w miejscu i odwrócili się plecami do zbawczego wyjścia na zewnątrz, a legioniści strwożeni skulili się w sobie. Wszystko rozegrało się w ułamkach sekund. Rumor, który dotarł do uszu Zaiusza z tyłu, kazał mu się na powrót odwrócić w stronę wylotu jaskini. To, co ujrzał, wstrząsnęło nim do głębi. Na ziemi leżały pozbawione głowy, która odturlała się kilka metrów od ciała, zwłoki Waleriusza. Obok klęczał Sextus z głownią miecza przytkniętą do szyi, na której pulsowały obrzmiałe ze strachu żyły. Gladiusa trzymał potwór o ludzkich kształtach i twarzy, za którym trzymając pochodnię, stał wiekowy starzec cały obleczony w skóry zwierząt. Zaiusz wiele już widział w czasie swojej wojennej tułaczki: dziesiatki dziwnych miejsc i niesamowitych ludzi, a także tajemnic, które ciężko byłoby wytłumaczyć, jednak teraz zrozumiał, że to, co widzi, to jest coś, co nie może istnieć.

– To… To jest Pasterz Nocy – wyjąkał biały jak ściana Germanin.

– Tak to ja – potwierdził starzec swym twardym i niepozbawionym akcentu głosem – moi drodzy. Legendarny i przeklęty mag, czarodziej, wyklęty sługa lasu. Postrach Rzymu i władca puszczy. Tak to ja. Jakże zabawnie to brzmi, prawda?

– Władasz naszą mową? – sam nie wiedząc dlaczego, rzucił w jego kierunku to bezsensowne pytanie wstrząśnięty Zaiusz.

– Naprawdę to cię martwi? W tej całej sytuacji tylko to cię trapi? Tylko to, że potrafię mówić waszym językiem – niewzruszony niczym skała starzec, przypatrywał się badawczo pozostającym przy życiu Rzymianom. Nagle rzucił do towarzyszącego mu widma: – Psie, skończ to!

Nim zdążyła dobrzmieć ostania głoska, Sextus z poderzniętym gardłem osuwał się już na ziemię. Widmowa postać ruszyła przed siebie w stronę Zaiusza. Ten zauważył typowe dla mieszkańców Italii rysy twarzy, choć w znacznej części pokryte gęstym zarostem i pianą toczącą się z ust. Zaiuszowi zdawało się, że już gdzieś widział tę twarz. Sługa maga w biegu zadał potężny cios mieczem znad głowy, cios z niezwykłym trudem sparowany przez setnika, który kolejnym szybkim pchnięciem, wbił swoją broń w bok przeciwnika. Ten upuścił swój miecz i oburącz chwycił wbity w siebie kawał żelaza. Jakby nie dowierzając zaczął się cofać i próbował wyrwać go z siebie, jednak po kilku krokach upadł na ziemię i znieruchomiał. Zaiusz podbiegł do trupa i z całej siły wyrwał swój miecz z truchła. Napotkał szkliste oczy tamtego i zauważył, że są to normalne oczy człowieka, choć z ogromnie rozszerzonymi źrenicami. Wtedy w umyśle setnika pojawił się obraz jednego ze służących Agrypy, któremu udało się uciec. Spojrzał przed siebie gotowy stawić czoła kolejnemu wrogowi, lecz nie było tam już maga.

– Berseker – dobiegły do Zaiusza słowa tropiciela, który nagle znalazł się tuż za nim. – To dzieło szamana. Poddał ich rytuałom! – krzyczał rozsierdzony zwiadowca, jednak gdy usłyszał odgłosy walki za sobą, umilkł, popatrzył z wyrzutem na setnika, po czym odwrócił głowę, a jego oczom ukazała się kolejna już tego dnia przerażająca scena. Nad wszystkim górowała sylwetka Pasterza Nocy, który obdarzał rozgrywające się wydarzenia dobrotliwym uśmiechem z rodzaju tych, którymi obdziela się grupkę niesfornych, acz kochanych dzieci.

U jego stóp leżała sylwetka rzymskiego legionisty, choć Zaiusz nie wiedział którego. Rzymianin rozpaczliwe – głośno łkając – próbował się uwolnić od dociskającego go kolanem do ziemi człowieczego widma. Druga z ludzkich bestii trzymając jego głowę w stalowych objęciach, zbliżała zęby do gardła nieszczęsnej ofiary. Zaiusz postanowił działać. To była bowiem jedyna rzecz, jaką mógł zrobić, poza biernym czekaniem na śmierć.

– Pomóż mu – setnik krzyknął do tropiciela, a ten nie namyślając się długo, rzucił się z okrzykiem w stronę wrogów. Zaiusz zadziwiony reakcją zwiadowcy, dopiero po chwili do niego dołączył. Markoman dopadł do widm w momencie, gdy jedno z nich właśnie zatapiało zęby w szyi leżącego legionisty. Nim zwierzęco-ludzkie potwory zdały sobie sprawę z zagrożenia, tropiciel potężnym ciosem miecza rozpłatał jednemu szyję, niemal pozbawiając go głowy, która do połowy oderwana runęła do tyłu i oparła się na plecach. Tropiciel wiedział już w tym momencie, że leżącemu legioniście nie zostało dużo życia; rzęził i charczał, a z otwartej rany na szyi buchała pełna życiodajnego tlenu, jasnoczerwona krew. Gdy przymierzał się do zaatakowania drugiego z przeciwników, minął go Zaiusz pędzący na spotkanie z szamanem, który nadal stał u wylotu jaskini. Nim jednak setnik dopadł tajemniczego starca, ten w sobie tylko znany sposób zniknął w chmurze popielatego dymu. Skonsternowany Zaiusz zatrzymał się, a gdy uświadomił sobie, że do jego uszu nie docierają żadne odgłosy walki, wstrząsnął nim dreszcz. Niepewnie zawrócił i zauważył, że nigdzie nie ma ciał pokonanych i zabitych. Nagle w jaskini zrobiło się bardzo zimno, a para buchająca z jego ust oraz gęsia skórką, którą pokryło się ciało setnika, były tego najlepszym przykładem. Zrezygnowany, opuścił jaskinię, wychodząc na dwór, w jasną księżycową noc. Mróz szczypał w uszy, ale Zaiusz zdawał się nie zwracać na to uwagi. Kilkanaście metrów przed nim, w swych powłóczystych szatach stał Pasterz Nocy, a u jego stóp leżały dwa ciała – jedno w stroju legionisty, w drugim zaś Zaiusz rozpoznał tropiciela.

– A więc jest i trzecie me psisko – rzekł ku niemu wiekowy szaman.

*

– Tyberiuszu? Mam nadzieję, że otrząsnąłeś się już po śmierci przyjaciela?

– Tak opto, choć wiadomość o zaginięciu Zaiusza sprawiła mi wiele bólu.

– Od czasu wyruszenia na północ tego feralnego patrolu, minęły już trzy tygodnie. Do teraz nie odkryto jakichkolwiek śladów mogących chociaż w przybliżeniu pomóc odkryć, co się z nimi stało. Podobnie sprawa wygląda z tymi feralnymi oficerami. Tymi, na wiadomość o których, cesarz podobno zatłukł na śmierć posłańca.

– Wiem. Strata Zaiusza to nie tylko olbrzymi cios dla mnie, ale także i dla całego garnizonu. Był – Tyberiusz Taurrus pokręcił przy tym głową – jest znakomitym żołnierzem, a na dodatek straciliśmy też dobrego tropiciela.

– My tracimy najlepszych ludzi, na posiłki nie ma co liczyć, a podobno na wschodzie znów widziano tego, jak oni go tam nazywają, a: Pasterza Nocy. Doszły mnie słuchy o ataku na jakąś strażnicę. Zginęło podobno kilku naszych.

– Też o tym słyszałem. Ciekawe, co nie? Zawsze ponoć towarzyszą mu trzy bestie. Podobno to ludzie poddani jakimś tajemniczym zabiegom szamańskim. Ja sam spotkałem kilka razy takich szaleńców. Cali w pianie toczącej się z ust, z nagimi pomalowanymi

w różne wzory torsami, nieczuli na zimno czy rany. Przerażające bestie, jednak i tak to tylko ludzie, w końcu padali jak wszyscy.

– Tak. Też się z nimi zetknąłem. Ale wróćmy do sprawy. Musimy nadal wysyłać patrole, a ludzie są przerażeni.

– Zaiusz na pewno wiedziałby co zrobić. On z owiec zmieniłby nas w wilki. Oj będzie nam go brakowało…