Podróże małe i duże > Z pamiętnika przewodnika

„Kadź i rób co chcesz” – rezerwat Kadzielnia w Kielcach

– Takie skałki jurajskie. Widziałam, jak wjeżdżałam od strony Krakowa – mówi kobieta przez telefon.

– One nie są jurajskie. To skały dewońskie, ponad 150 milionów lat różnicy! – odpowiadam i… zaraz gryzę się w język. Nie chodzi tu o popisywanie się wiedzą. Po prostu opis musi się zgadzać z tablicą stratygraficzną.

Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)

Około 380 milionów lat temu obszar dzisiejszej Kadzielni pokrywało ciepłe morze pełne stworzeń, wśród których królowała ryba pancerna, osiągająca nawet 15 m długości. W jej sąsiedztwie żyły ślimaki, małże, ramienionogi, głowonogi. Szczątki tej dewońskiej, egzotycznej ferajny możemy zobaczyć w postaci skamieniałości, które tworzą wapienie dewońskie. Odkryte okazy istot morskich zostały opisane pierwszy raz na świecie i noszą nazwy „kieleckie” lub „kadzielniańskie”.

Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)

Minęły miliony lat, z ryby pancernej zostały skamieniałe ości, a z dobrodziejstw wapieni zaczął korzystać przemysł. Twardy surowiec idealnie nadawał się do budowy dróg i brukowania ulic. Wiedzieli o tym biskupi krakowscy, posiadacze Kielc, którzy zakładali na terenie Kadzielni piece do wyrobu wapna. Pierwszy taki piec powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Ponad sto lat później, wapienniki pracowały dzięki żydowskiej rodzinie Erlichów, a koniec wydobycia surowca nastał w 1962 r. Wtedy Kadzielnia na dobre stała się miejscem rekreacji i spełnia to zadanie do dziś, coraz bardziej wyposażana w udogodnienia w postaci ścieżek spacerowych i tablic informacyjnych. Najbardziej imponującą formą zagospodarowania tego terenu jest amfiteatr na ponad 5000 osób.

Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)
Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)

Ci, którzy pamiętają wizytę na Westerplatte, dziwią się, dlaczego w południowej części Kadzielni, na tak zwanym Wzgórzu Harcerskim, wzniesiono identyczny pomnik, jak nad polskim morzem. A nie jest to przypadek. W marcu 1939 roku ponad 80 osób z kieleckiej 2 Dywizji Piechoty Legionów skierowano do obrony Westerplatte. Aby upamiętnić to wydarzenie, powstał pomnik poświęcony Bojownikom o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne.

Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)

Skamieniałą rafę kadzielniańską podziwiają spacerowicze podczas długich lub krótkich przechadzek. Z jej warunków naturalnych korzystają rowerzyści, zjeżdżając ze stromych, nieoznakowanych ścieżek oraz wspinacze, mający do dyspozycji skałę północną dawnego kamieniołomu. Od kilku lat można też zajrzeć do wnętrza Kadzielni, a to za sprawą połączenia trzech jaskiń: Prochowni, Szczeliny i Odkrywców. Około stutrzydziestometrowa kręta trasa wewnątrz północnej ściany kamieniołomu zadziwia ciekawą szatą naciekową, która powstawała dzięki wodzie, cierpliwie drążącej skały.

Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)Kadzielnia (Góry Świętokrzyskie)

A co z nazwą „Kadzielnia?” Jedni mówią, że pochodzi od ziela do kadzidła, zbieranego przez kadzielnika na potrzeby nabożeństw w kieleckiej katedrze. Inni wywodzą nazwę od dymiących pieców. A dziś o kadzeniu przypominają uśmiechnięte pary, spacerujące po ścieżkach – on bierze ją za rękę i czule kadzi w pięknych słówkach.

Anna Kowalska
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.