Finanse > Finanse osobiste

Kredyt – na co zwrócić uwagę

Karolina Pietrzko

Na co zwracać uwagę, decydując się na kredyt?

Mieszkanie, samochód, podróże – pełno mamy marzeń, planów. Aby większość z nich móc zrealizować poza naszymi chęciami i staraniami liczą się także pieniądze. Jednak co zrobić, gdy nasz portfel świeci pustkami? Tu pomocny może okazać się kredyt. Polega on na udostępnianiu przez bank środków pieniężnych na konkretny cel i określony czas.

Zanim jednak postanowimy o jego zaciągnięciu dokładnie rozważmy, czy rzeczywiście jest on nam niezbędny. Lepiej dłużej się zastanawiać i podjąć rozsądną decyzję, aniżeli później mieć trudności ze spłacaniem kredytu wraz z jego odsetkami. Pomyślmy, czy stać nas na dodatkowe zobowiązanie, czy nasze możliwości finansowe pozwolą na terminowe spłacanie rat.

Jeśli już się na niego zdecydujemy musimy ustalić jego przeznaczenie. Określając cel zapewniamy bank, iż w ten właśnie sposób wykorzystamy środki finansowe, co może zostać skontrolowane.

Na polskiej scenie rozwija się wiele banków, a co za tym idzie mamy do czynienia z wieloma kredytami. Oczywiście każdy bank kusi nas samymi atrakcyjnymi ofertami… Kredyty są przyjazne, wygodne, bezpieczne, bez poręczycieli, proste, tanie i dogodne w spłacie… Tak przynajmniej są przedstawiane.

Na co należy zwrócić uwagę przy decydowaniu się na kredyt?

Podstawowym kryterium jest jego dostępność. Zdolność kredytowa jest zdolnością podmiotu do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w ustalonych terminach. Zanim jednak bank wyda decyzję o udzieleniu kredytu musi przeprowadzić procedurę zdolności kredytowej, od wyników której zależy zgoda na jego wydanie, a także jego wysokość oraz warunki, na jakich otrzymamy środki finansowe. Procedura ta pozwala oszacować ryzyko związane z określoną umowa kredytową. Banki różnią się kryteriami oceny zdolności, tak więc odmowa jednego banku nie oznacza, iż drugi postąpi tak samo. Większość instytucji finansowych postępuje natomiast podobnie, sprawdzając w Biurze Informacji Kredytowej (BIK) informacje o przeszłych lub obecnie spłacanych kredytach klientów. Jeśli uzyskają wiadomości o negatywnej historii kredytowej klienta to zazwyczaj odrzucają wniosek o kredyt, bowiem taki klient cechuje się podwyższonym ryzykiem. W procesie oceniania zdolności kredytowej wylicza się kwotę dochodu dyspozycyjnego, czyli wartość środków powstałych przez pomniejszenie wysokości uzyskiwanego dochodu netto o stałe obciążenia, do których należą m.in. składki na ubezpieczenie, alimenty, raty zobowiązań kredytowych. Przyznanie kredytu zależy przede wszystkim od: stanu naszych zarobków, ich źródła i stabilności, miejsca zamieszkania, ilości osób na naszym utrzymaniu i kosztów z tym związanych, majątku, którym dysponujemy oraz obciążenia budżetu domowego.

Najważniejszym elementem, na który należy zwrócić uwagę przy zaciąganiu kredytu, są oczywiście jego koszty, w skład których wchodzą opłaty (np. za rozpatrzenie wniosku kredytowego, za przygotowanie umowy, za udzielenie pełnomocnictwa do rachunku bankowego), prowizje (jednorazowa opłata za udzielenie kredytu), oprocentowanie, koszty ubezpieczeń, opłaty przy przewalutowaniu, sposób obliczania kursu walut i spreadu (różnice kursowe między kursem uruchomienia kredytu i kursem spłaty w przypadku kredytów walutowych), karne odsetki. W umowie bank powinien zawrzeć wszystkie koszty, które po zsumowaniu dadzą nam całkowity koszt kredytu. Obligatoryjne w kredytach konsumpcyjnych (zaciągnięty na cel inny niż gospodarczy, przekraczający 500 zł, lecz nie większy niż 80000 zł) jest także umieszczenie przedstawiającej nam rzeczywiste koszty w całym okresie kredytowania rocznej rzeczywistej stopy oprocentowania (RRSO), wyrażonej w procentach. RRSO uwzględnia opłaty, prowizje i koszty, które wiążą się z udzieleniem kredytu, a więc określa rzeczywisty koszt kredytu.

Podstawowym składnikiem kosztów jest oprocentowanie, którego zasady obliczania zawarte są w umowach kredytowych. Oprocentowanie, informujące nas o tym, ile zapłacimy odsetek za przyznany kredyt, może być stałe lub zmienne. W przypadku tego drugiego należy liczyć się z ryzykiem zmiany stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, które oznacza zmianę zasad oprocentowania kredytu. Stopy procentowe ulegają modyfikacji pod wpływem zmian inflacji, wysokości Produktu Krajowego Brutto, cyklu koniunkturalnego czy też podaży pieniądza. Oprocentowanie kredytu konsumenckiego nie może przekroczyć czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, a prowizja nie może być wyższa niż 5% sumy, którą pożyczamy. Trzeba także pamiętać, iż bank nie jest instytucją charytatywną, wobec czego zależy mu na zarabianiu, dlatego też należy uważać na „kredyty zero procent”. Niskie oprocentowanie oznacza wyższe inne koszty.

Kolejnym czynnikiem, który należy uwzględnić, jest termin i zasady zwrotu kredytu zawarte w umowie. Ustalenie sposobu i terminów zależy od woli stron, nie jest bowiem objęte prawną regulacją. Najczęściej kredyt wraz z odsetkami spłaca się w ustalonych stałych ratach. Możliwa jest także spłata całego kredytu wraz z odsetkami ostatniego dnia okresu, na który kredyt został przyznany. Znaczący jest fakt, iż im dłuższy jest okres spłaty kredytu, tym kredyt jest droższy. Warto również zwrócić uwagę na to, czy bank umożliwia karencję spłat, czyli zawieszenie obsługi kredytu w części kapitałowej lub kapitałowej i odsetkowej oraz czy istnieje możliwość wcześniejszej spłaty kredytu, czy może spowoduje to naliczenie kary.

Istotne znaczenie ma także forma zabezpieczenia kredytu, czyli gwarancja jego zwrotu. Jej celem jest zabezpieczenie interesu banku w przypadku wystąpienia niemożliwych do przewidzenia zdarzeń losowych, które utrudnią bądź uniemożliwią spłatę kredytu. Zabezpieczenie może być materialne lub prawne. Pierwsze stanowią posiadane przez kredytobiorcę składniki majątkowe, które pozwolą po upłynnieniu na zwrot kredytu. Natomiast prawne zabezpieczenie polega na zapewnieniu kredytodawcy uprzywilejowanej pozycji w dochodzeniu wierzytelności od dłużnika na wypadek jego niewypłacalności. Przykładem może być poręczenie wekslowe, zastaw na rzeczach ruchomych, hipoteka, poręczenie (osoba fizyczna lub prawna zobowiązuje się w razie nie spłacenia przez kredytobiorcę kredytu w terminie do jego spłaty).

Rodzajów kredytów jest wiele. Ze względu na okres kredytowania wyróżniamy: kredyty krótkoterminowe (okres spłaty do 1 roku), średnioterminowe (1rok - 3lata), długoterminowe (powyżej 3 lat). Kredyty obrotowe, przeznaczane na finansowanie potrzeb bieżących oraz kredyty inwestycyjne, celem których są zmiany strukturalne to typy kredytów wyodrębniane ze względu na przeznaczenie. Ponadto wyróżniamy kredyty złotowe oraz walutowe. Jednakże kryterium, z którym spotykamy się najczęściej, to podział ze względu na sposób realizacji. Wymienia się tu kredyty: gotówkowe (na pokrycie bieżących wydatków), konsolidacyjne (przeznaczone na spłatę innych zobowiązań), ratalne (umowę kredytową podpisuje się w miejscu dokonywania zakupów, w większości wyspecjalizowanych placówek handlu detalicznego i w wielu firmach usługowych), kredyty w ramach rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego (limit kredytowy – umożliwia sfinansowanie w ramach rachunku wydatków przekraczających kwotę, która jest w danym momencie na koncie, zależny od cyklicznych wpływów na konto; kredyt odnawialny – możliwy dla posiadaczy konta osobistego dokonujących regularne, comiesięczne wpłaty, nieprzekraczające salda debetowego), karty kredytowe (limit kredytowy, którego wysokość zależy od zdolności kredytowej, wykorzystywany za pomocą karty; wypłacając pieniądze za jej pośrednictwem zwiększa się zadłużenie i zmniejsza dostępną kwotę do wykorzystania).

Kredyt często jest mylony z pożyczką, co jest błędne. Kredyt bowiem jest odpłatny i musi być udzielony przez bank, w przeciwieństwie do pożyczki. Przedmiotem kredytu mogą być jedynie środki pieniężne, a umowa w formie ustnej jest nieważna, co także odróżnia go od pożyczki, której może nam udzielić np. ciocia Jadzia.

Podpisując umowę kredytową, która jest umową konsensualną (dwustronnie zobowiązującą), zobowiązujemy się do spłacenia kredytu wraz z jego odsetkami w danym czasie oraz do przestrzegania warunków w niej zawartych. Jest to ważna decyzja, bowiem dotyczy naszych pieniędzy, dlatego też należy ją dobrze przeanalizować. Nie możemy działać w pośpiechu, gdyż jest on złym doradcą. Należy także przeczytać umowę kredytową, regulamin oraz taryfę opłat i prowizji. Często jednak popełniamy błąd nie czyniąc tego, gdyż dokumenty te są dla nas za długie bądź niejasno napisane. Ponadto wierzymy, iż bank, który jest instytucją zaufania publicznego, nie oszuka nas.

Pamiętajmy, iż rozważając decyzję o kredycie możemy skorzystać z usług coraz powszechniejszych doradców finansowych. Ich zazwyczaj bezpłatna pomoc polega na dopasowaniu do nas najlepszego i najtańszego kredytu dostępnego na rynku. Jeśli jednak wolimy samodzielnie podjąć decyzję to dokładnie prześledźmy aktualne oferty banków zważając na fakt, iż często ulegają one zmianom. Wspomóc możemy się również kalkulatorem kredytowym, umożliwiającym obliczenie przy określonej kwocie kredytu oraz oprocentowaniu wysokości miesięcznej raty kredytu lub obliczenie, ile czasu potrzebujemy na spłacenie kredytu przy danej racie. Możemy także poprosić pracownika instytucji finansowej o symulację przedstawiającą wysokość rat spłacanych przez określony czas.

Jednak, co najważniejsze - wszelkie decyzje finansowe podejmujmy z rozsądkiem!

Karolina Pietrzko
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.