Ślęczę od rana nad mapą. Przecież dzisiaj poważna wyprawa. Musimy wznieść się na wyżyny uwagi, orientacji, koncentracji. Jedziemy w głąb wyspy. Do starożytnego Ialyssos. Podobno współcześnie operuje się nazwą Filerimos. Czyli, biorąc pod uwagę ten okropny rozgardiasz w oznakowaniu nie tylko drogowym, ale także turystycznym, należy być niewiarygodnie skupionym, żeby w gąszczu kamieniczek, wilii, drzew dostrzec małą, zagubioną, nieodmalowaną białą tabliczkę z niebieskim bądź czarnym napisem i rysunkiem starożytnej kolumny bądź symbolem kościoła. Nie mogę wyjść ze zdziwienia jak Grecy lekceważą siłę reklamy, moc zachęcenia turystów do odwiedzenia najcudowniejszych z cudownych zabytków, których na wyspie jest ledwo kilka, no, może kilkanaście. Tutaj, domyślam się, jest tak, że antyk tak głęboko wkomponowany jest w życie i codzienność miejscowej ludności, iż stał się mało istotnym fragmentem, niespecjalnie wartym uwagi. Biedny turysto, jeżeli chcesz coś tutaj zobaczyć, musisz przedrzeć się, przekopać przez alegoryczne rupiecie, śmiecie. Wyobraźcie sobie ogromny i ciemny strych, poddasze. Wiecie, że gdzieś tam, według legend, rodzinnych wspomnień, podań ludności stoi dziewiętnastowieczny, okuty żelazem kufer w którym leżą czarnobiałe zdjęcia waszych przodków, dokumenty przywołujące ledwo pamiętane nazwiska, imiona, nazwy miejscowości. Obrazy i słowa prawie mityczne. Szukanie, odkrycie tego podnieca, ciekawi, wzbudza dreszcz emocji, wciąga jak do ciemnego i wilgotnego lochu po zapowiedziany skarb. Nie zważając na pisk przestraszonych myszy, już oblepione pajęczynami włosy, pająki zbiegające po ramionach, kurz będący jedynym składnikiem tego, czym oddychacie, brniecie potykając się o spleśniałe łachy, kaleczycie wzorem śpiącej królewny dłonie o zardzewiałe igły wrzecion, odrzucacie na bok emaliowane, blaszane miski, drewniane balie, w końcu noga utyka w dziurze między deskami i lądujecie z nosem w porcelanowym nocniku ozdobionym nie gorzej niż dzisiejsze filiżanki. Tak i my brniemy. Najpierw wirtualnie, a raczej obrazkowo, bo palcem i oczkiem po mapie. Już na samym początku koszmar! Z przewodnika wynika, że w Kremasti należy skręcić w prawo i przez Pastidhę dojedziemy do Ialyssos. A z jednej z map otrzymanych tutaj na miejscu wynika, że Ialisos to miejscowość na trasie do Rodos i tam należy skręcić do Filerimos. Cholernie to wszystko podejrzane i wzbudzające niepokój. Przyzwyczajony do dokładnego ustalenia trasy, do wypunktowania kolejnych miejscowości dzielących od celu podróży, nie mogę jakoś zdać się na „siga, siga” i absolutny, wakacyjny żywioł. Wiemy tylko jedno: za Kremasti, a przed Rodos, ma być po prawej stronie jakaś tabliczka dająca nam nadzieję na odnalezienie kierunku, w którym powinniśmy pojechać.

Błogosławiony spokojny stanie ducha! Ileż Tobie zawdzięczam! Dlaczego jednak bywasz okrutny i tak często mnie opuszczasz? Tym razem jest przy mnie. Przypominam sobie, że podczas dwóch wypraw do Rodos widziałem niedaleko za tym rozjazdem przypominającym rynek, plac tablicę wskazującą kierunek do jakiegoś starożytnej atrakcji. Ale czy było to Ialyssos, czy Filerimos, to już nie pamiętam. W każdym razie wskazówka była na pewno po prawej stronie. Wiedząc gdzie mniej więcej mam ją wypatrywać zwalniam odpowiednio. Jasne, że jest! Skręcamy i za następnym bardzo wąskim zakrętem czy skrzyżowaniem zanurzamy się w południową dżunglę, gdzie liany, baobaby, palmy, wysokie i gęste trawy zastępują dwupiętrowe, białe, żółte, piaskowe, szare kamienice. Do południa jeszcze około dwóch godzin, więc wszystkie drzwi otwarte, okna niezasłonięte żaluzjami, wokół sklepów, kuszących kolorowymi, ale za bardzo zakurzonymi, zaniedbanymi szyldami mnóstwo ludzi. Oczywiście chodników jak na lekarstwo. Ściany budynków stojących na skrzyżowaniach stanowią linie tych skrzyżowań. Wszędzie mnóstwo zaparkowanych samochodów. Dostawczych i osobowych. Między nimi motorowery, skutery, motocykle. Małomiasteczkowa dżungla. Sceneria prowincji. Wszechogarniający cień, bo słońce jeszcze nie tak wysoko. Tam, gdzie dochodzi, gdzie obmywa żółtymi, prawie lśniąco białymi promieniami dachy, a nawet najwyższe okna, pewnie suszą się na sznurkach ubrania. Nagle nie chcę doryckich, hellenistycznych ruin. Zatrzymać się tutaj, w tym krajobrazie godnym Felliniego albo jakiegoś francuskiego filmu o najbiedniejszych zakątkach Marsylii. To mnie szalenie podnieca. Pal licho hotel! Pal licho plażę i przepiękne lazurowo-szmaragdowe widoki! Tutaj się powałęsać. Wolno, leniwie. Siedzieć na kamiennych schodkach i wyławiać aparatem najpiękniejsze, zakryte nieco chustami pomarszczone twarze. Znaleźć spoconego restauratora z talerzami w obojgu dłoniach i tanim papierosem w uśmiechniętych ustach. Szurać sandałami po asfalcie, żeby nie pominąć, nie zgubić najbardziej fascynujących obrazków ukrytych w bramach, w przerwach między kamienicami.

Nie warto skupiać się nad liczeniem zakrętów. Nie sposób ich zapamiętać. Pewnie jakoś trafimy z powrotem kierując się w stronę morza, w stronę lotniska. Ze dwa, może trzy drogowskazy w tym gąszczu. Na ścianie budynku i gdzieś na skrzyżowaniu. Wyprowadzają nas na peryferie miejscowości. Szeroka jezdnia. Ażurowe drzewa w amfiladzie. Nie tak jak na Mazurach, gdzie stoją tuż przy jezdni, a gęste korony dotykające się wzajemnie z obu stron jezdni zatrzymują słońce. Tutaj ledwo namiastka cienia, ale za to jedzie się bardzo przyjemnie. Jest w tej okolicy jakieś bezpieczeństwo i spokój. Można sobie wyobrazić powolną jazdę odkrytym spacerowym powozem. Wagonettą, jagdwagenem. Albo spacer w gaju oliwnym. To dziwne. Mimo niewątpliwego upału, kojarzę mijany krajobraz z wiosenną delikatnością. Mimo suchej, wypalonej słońcem trawy, ziemi bez odrobiny wilgoci, której grudki pod dotknięciem stopy zamieniają się natychmiast w piasek, odbieram to wszystko wiosennie. Być może odczułem niezwykłość tego miejsca, nieświadomie przyrównując do dotychczasowych krajobrazów łączących się nierozerwalnie ze spiekotą, plażowym piachem bądź drażniącą skórę solą, nieodrodną córką morskich fal.

Zatem przyszła do nas na chwilę wiosna. Przed nami wzgórze. Porównując podane na mapie wysokości pewnie jakieś 300-400m n.p.m. Myślę sobie, że świąteczne wyprawy Hellenów były całkiem przyjemne biorąc pod uwagę widoki, drzewa dające cień i chłodzący wiatr. Jestem pozbawiony tej niewątpliwej przyjemności, która mogłaby przynieść korzyść w kwestii zrzucenia paru kilogramów, które odłożyły się w okolicach brzucha za sprawą chleba z oliwą, kalmarów, frytek, a najbardziej frappe i gliko.

S. trochę drzemie. Rozumiem, air condition tak przyjemnie szumi. Dziewczęta też tak cichutko z tyłu. Nagle rozjazd i wspinamy się ku górze. Niezwykle przyjemne uczucie gdy z płaskiego, nadmorskiego terenu u stóp wzgórza, bez żadnego łagodnego przesilenia unosi nas ku górze, właśnie, co? Pomyśleć w tej chwili o starożytnych to odnaleźć w tym wznoszeniu sacrum. Jak nie daleko doszliśmy przez tysiące lat! Żółta blaszana puszka, gdzie pod blachą pracują tłoki, pompy, kółka, śruby. Na przegubach dłoni zegarki. W kieszeniach telefony komórkowe. Wśród koron drzew linie wysokiego napięcia. A my zbliżamy się do naszego Olimpu. Za każdą pokonaną serpentyną bóg czy bogowie odsłaniają cudowniejsze widoki. Gdy z jednej strony szosy mamy skarpę, po której gotowe toczyć się pod koła samochodu okruchy skał, to z drugiej uciekają dziesiątki metrów. Spojrzeć w górę: kolejne serpentyny szaroniebieskiego asfaltu. Spojrzeć w dół: szeregi koron drzew, a za nimi zlany z niebem błękit morza. I czuję się tak, jak za pierwszym razem po wejściu na Sarnią Skałę, na Kopieniec. Co tam, nawet na Czerwone Wierchy! To tak działa bliskość nieba, gdzie powietrze jest całkiem inne, wiatr przeszywa bądź delikatnie chłodzi unosząc włosy, dając poniekąd do zrozumienia, że on z ramienia bogów jest tutaj panem.