Duża popularność nastąpiła już po jego śmierci, co zaowocowało wieloma wznowieniami wcześniej wydanych tomów, często uzupełnianych o nieznane wcześniej utwory. Pozostający początkowo pod dużym wpływem twórczości Charlesa Baudelaire'a z czasem ewoluował w kierunku poezji nurtu elegijnej i był obok François Coppée najbardziej cenionym przez krytykę literacką francuskim poetą schyłku XIX wieku. Jego wiersze były też wykorzystywane jako teksty popularnych piosenek oraz stały się inspiracją dla dzieł malarskich i rzeźbiarskich.

Po polsku znany jest tylko jeden wiersz Alberta Samain pt. „Wiosenny wieczór” w przekładzie Bronisławy Ostrowskiej, opublikowany w jej autorskiej, dwutomowej antologii: „Liryka francuska” (Wyd. J. Mortowicz, Kraków 1911, Seria: Pod Znakiem Poetów). Publikowane tutaj moje przekłady ukazują się po raz pierwszy.

Ryszard Mierzejewski

Muzyka na wodzie Ach! Posłuchajcie symfonii, Bo nic nie jest tak słodkie agonii W nieokreślonych tonach muzyki, Które mgliście w dal się unoszą. Ona w tęskne noce się odurza, A nasze serca wyzwala Z monotonnego wysiłku życia, Bo umiera się tęskną śmiercią. Ślizgamy się między niebem a falą, Ślizgamy się pod księżyca głębią. Jestem daleko od świata całą duszą, W twoich oczach ukrytą. I patrzę na twoje źrenice Pod najcieńszą struną, w zachwycie, Jak na dwa kwiaty nadnaturalne, Pod promieniejącą melodią. Ach! Posłuchajcie symfonii, Bo nic nie jest tak słodkie agonii, Od ust do ust zjednoczeni W nieokreślonych tonach muzyki...tłum. Ryszard Mierzejewski

Łzy Łzy z kwiatów zawieszonych Łzy ze źródeł utraconych W mchach skał wydrążonych Łzy z jesiennych odłogów leżących Łzy z rogów rozbrzmiewających W wielkich lasach cierpiących Łzy łacińskich dzwonów Z karmelickich surowych zakonów... Z dzwonnic dziękczynnych głosów Łzy piosenek argentyńskich W basenach florenckich Na dnie śpiącego ogrodu Łzy nocy gwiaździstych Łzy fletów ochrypłych W błękitnym rozmarzeniu Łzy długorzęsych koralików Łzy wylewnych kochanków W przyjaciela sercu. Urocze i zapłakane krople ekstazy, Opadajcie noce! Opadajcie kwiaty! Opadajcie oczy! A ty, moje serce, bądź delikatnym, harmonijnym nurtem rzeki, Która bogatym skarbem wyschła w urnach pustyni, Krąży głębokim snem smutnych mórz i po nocach tęskni.tłum. Ryszard Mierzejewski

Biała noc Tej nocy włożysz pieczołowicie kwiaty, Drżące i mokre jeszcze, do każdego wazonu, A drogie mi bladości na twoim policzku Zapadną znów jak sen w opary lekkiej mgły. Aby oddychało swobodnie całe nasze szczęście, Na smutnym pianinie, na którym nasze łzy drżą, Twoje dłonie będą śpiewać, jak anioły cierpią, A ja będę słuchał tego, spokojnie i w ekstazie. Tak będziemy się kochać, w ciszy i ciemnościach, Czasem złożę pocałunek na twych smukłych palcach. Będzie kroplą wody, która z wazonu wypłynie. Ach, Siostro! Nasza czystość na niebie widoczna, Jak cichych miłości dziewicze pragnienie, Ukazuje się wysoko jak srebrna gwiazda. tłum. Ryszard Mierzejewski

Keepsake* Jej sukienka była w różowe pasy, z tiulu, I różowe były jej usta, a jej oczy chłodne, Chłodne i błękitne jak woda, śpiąca głęboko w lesie, Jak Morze Tyrreńskie w przyjaznym rozmarzeniu. Koiła swoje rozrzucone życie w słodkich płatkach. Bardzo słodko umarła, z maleńkimi stopami na krzyżu. A kiedy śpiewała, to kryształki jej czystego głosu Spływały krwią do serca w jej wrodzonych ranach. Trzymała w chudej piąstce bransoletkę z metalu, Na której wyryto jego imię „Stefan”, pismem delikatnym Jak w nitowanej obrączce, na jego gorzkim wygnaniu. W zapachu heliotropu, prawie bezwonnym, Umarła, stawiając żagle na morzu, Umarła w środku jesieni... na zimowym szlaku... I była jak muzyka w zaniku...tłum. Ryszard Mierzejewski

* keepsake – ang. pamiątka, upominek – przyp. R. M.

Wieczory (I) Przy cichych, pustych wybrzeżach śpią łodzie, Prace żmudnego dnia zakończone już zostały, A błękitny zmierzch w dłoniach zniewieściałych Przybrał kształt płonącej rzeki, co metal walcuje. Rozpalone warsztaty rozluźniają swoje imadła, A wiatr rozplątuje dziewczęce warkocze Przy złotych, świecących oknach rozbiegane, Rozrywa w tanich diamentach ubogie pragnienia. Nad ciemniejącym miastem ludzie rozpinają żagle, Niebo jest pełne słodyczy, turkusowe i perłowe, Niebo wydaje się, tego jesiennego wieczoru, zanikać. Czas, jak kobieta pod woalką, przechodzi ukryty, A w cieniu moje serce otwiera się, aby pozbierać To, co pochodzi ze snu pierwszej gwiazdy.tłum. Ryszard Mierzejewski

Wieczory (II) Wieczorami Anioł przechodzi wzdłuż kwiatów... Pani ze Snów śpiewa przy organach w kościele, A niebo kradnie końcówkę dnia dla siebie, Przedłuża agonię jego niezwykłych kolorów. Wieczorami Anioł przechodzi między sercami... Panny nieskalane na balkonie pijają miłość wiatru, A na kwiatach i na dziewiczym niezdecydowaniu Śnieg osiada swoimi uroczymi bladościami. Wszystkie róże znużone pochylają się w ogrodzie, A dusza Schumanna w przestrzeni wędruje, Wydaje się mówić, że bólu nie można zapomnieć, Gdzieś blisko bardzo słodkie dziecko musi umrzeć... Ach, moja duszo! Włóż zakładkę do księgi czasu, Anioł pozbiera sen, który doprowadza cię do płaczu.tłum. Ryszard Mierzejewski

Wieczory (III) Błękitne niebo znika jak blado złota woda jeziora. Myślę, że płynie w stronę równiny, koło pustyni, Gdzie w rzadkim powietrzu i w bezgłośnej chwili Wielką smutną duszą nocy się wylewa. Tymczasem, tu i tam, pokorne światła już się zapalają. Wielkie, złączone parami woły, powracają na drogach, A starcy w czapkach, wspierając podbródek na rękach, Przed drzwiami swych chat ciszę wieczoru wdychają. Żałosny krajobraz z dzwonem wołającym na mszę I zarazem prosty, jak tkliwe malarstwo prymitywne, Gdzie Dobry Pasterz prowadzi na rzeź białego baranka, A gwiazdy na czarnym niebie śniegiem zaczynają opadać I tam na szczycie zamarłego w bezruchu wybrzeża Postać starożytnego pasterza ze snu zaczyna się wyłaniać. tłum. Ryszard Mierzejewski

To dziwne wieczory... To dziwne wieczory, gdy kwiaty są jak dusza, Gdy w znużonym powietrzu z żalem spływają, Gdy na wolnej i ciężkiej fali wciąż wzdychają, A najbardziej skryte serca na ustach umierają. To dziwne wieczory, gdy kwiaty są jak dusza, A ja w te wieczory jestem wrażliwy jak kobieta. To jasne poranki, gdy róże czeszą swoje włosy, Gdy dusza raduje się w wodzie pomiędzy skałami, Gdy serce jest w niebie z wielkanocnymi dzwonami, Gdy ciało jest bez skazy, a umysł poza przywarami. To jasne poranki, gdy róże czeszą swoje włosy, A ja w te poranki jestem jak dziecko radosny. To ponure dni, gdy poznaje się będąc zmęczony Serce, siedząc od tysiącleci nad swoją zdobyczą, Gdy najdroższa przeszłość wydaje się wyblakłą ozdobą, I tylko dla kiepskiego i próżnego komedianta podnietą. To ponure dni, gdy poznaje się ciężar, będąc zmęczony, A ja w te dni jestem jak starzec przygarbiony. To niepewne noce, gdy niepokój cię dręczy, Gdy dusza jest częścią końcowej spirali, Blady w niekończącej się strasznej niepewności, Cofasz się przerażony, czując wiatr z otchłani. To niepewne noce, gdy niepokój cię dręczy, A ja w te noce jestem w cieniu jak w śmierci obręczy.tłum. Ryszard Mierzejewski

Ekstaza Moje serce drgnęło w ciszy niespodziewanie, Jak wzburzona niespokojną bryzą morska fala. Potem piękna chwila miłych wieczorów wracała I ten spokój nieba, który się teraz ode mnie oddala, Kierując ku twoim oczom skupione pragnienie. I jak można to na starych rycinach zobaczyć, Ze splecionymi dłońmi, gołą głową, klęcząc na kamieniu, Chciałbym cię adorować, nie podnosząc nawet oczu I dając ci moją miłość, a także modlitwę, w ofiarowaniu, Aby potem między wielkimi świecami ku niebu unosić. Twój oddech nie jest tylko formą żałosnej skargi, W uroczystej nieruchomej pozie twojego ciała Spokojne piersi wzbierają niczym morska fala, A na łożu miłości, gdzie jesteś wstydliwie wygnana, Piękno twojego ciała przypomina mi o śmierci...tłum. Ryszard Mierzejewski

Cisza!... Cisza powoli na nas zstępuje, Twoje przymknięte oczy są łagodniejsze; Pozostaw na swych kolanach moje serce. Pod twoją rozwianą czupryną I nieco opuszczoną sukienką Nagie białe ramiona wystają. Słowo jest w nutach złotych, Cisza w tonach jeszcze słodszych, W sercach aż po brzegi wypełnionych. Są wieczory subtelnej miłości, Wieczory, kiedy dusza, wydaje się mi, Że z trudem na cienkiej nitce wisi... Są też długie agonalne godziny, Kiedy o błogosławionych zmarłych śnimy, I bardzo długo w objęciach ich pieścimy. Lampa spala się miękkim knotem, Różana dusza ogarnia nas zapachem, Czas jest między młotem a kowadłem. Ach! Pójść na bezpowrotne drogi, Pójść wcześnie, zanim dzień nastąpi, Z rękami pełnymi miłości! Ach! Pójść, kiedy nic nie zmusza, Nie wstrzymuje, myśli nie porusza, Że to porażka największa... Cisza!... Cisza!... Cisza!... tłum. Ryszard Mierzejewski

Jak duży kwiat... Jak duży kwiat zbyt ciężki, który omdlewa, niekiedy W moich ramionach twoje wątłe ciało szuka podpory. Topisz we mnie swoje piękne, zielone, rozpalone oczy I w długim uśmiechu odsłaniasz połyskujące zęby... Przytulam cię i mam tę małą radość zachłanną, Że trzymam swoją dziką zdobycz, drżącą i dumną. Uśmiechasz się..., a ja czuję, jak twoja blada dusza. Błądzi na krawędzi naszego zawieszonego szczęścia. I zawsze to samo pragnienie w sercu podpowiada mi, Aby cię przenieść żyjącą w ten sposób aż do śmierci. Nad twoimi drżącymi jak ogień oczami pochylam się I do twojej duszy w głąb schodzę, w głąb schodzę... Szerokie, płynące fałdy w twojej uchylonej sukience, Gdzie twoja jasna skóra momentami przebłyskuje, A zmysłowe zapachy moje pożądanie podnoszą, Spływają na mnie długimi falami jak te wonie, co się unoszą. I powoli, z zamkniętymi oczami, staram się bardziej odurzyć, Zrywając zębami kwiat, aby go na twoim pocałunku położyć!...tłum. Ryszard Mierzejewski

W ustronnym parku... W ustronnym parku pod dużymi drzewami, Gdzie mgła opada ze słodkimi szmerami, Żegnają się ze sobą samotne złote liście, Pod niebem tak bladym jak zmęczenie. Jeśli chcesz, pójdziemy powoli aż do wieczora, Kołysząc w nieczułych sercach lato, co umiera, Będziemy wędrować po cichych alejkach, W tych gorzkich, podeptanej trawy, oparach. A ta cisza i ta uroda, niezwykle urzekająca, Które daje nam jesień wytworna i cierpiąca, A także ogrody, lasy, wody i drzewa I te nagie klomby, które drżą z zimna, Przez cały dzień delikatnie nasze dusze zraszają, Jak stara chusteczka, która wciąż pachnie miłością.tłum. Ryszard Mierzejewski

Skulony na dnie gniazda jak ptak zmarznięty w zimie... Skulony na dnie gniazda jak ptak zmarznięty w zimie, Z oczami wlepionymi w twój profil, myślę nieustannie... Nieruchomy, na haftowanych poduszkach, w pamięci Przywołuję stare oczarowanie, czasy jasnych promieni. A marzenia na niebie przemywają twoje zielone oczy! I widzę wciąż te przesiąknięte znanym zapachem rzeczy, Wśród twoich osobistych, drogich perfum i lata minione Te, które płyną jeszcze, w twojej wyblakłej sukience... Kocham cię niewinnie. Kocham, aby tylko patrzeć na ciebie. Twój głos brzmi w moim sercu jak śpiew wieczorem na niebie. I słaniając się na twojej szyi, delikatnie jak kielich kwietny, Piję kropla po kropli z tych pokładów gorzkich rozkoszy. W tym czasie słońce wciąż maleje na linii horyzontu, Taki jest bolesny urok kończącego się sezonu.tłum. Ryszard Mierzejewski