Podróże małe i duże

Stambuł / Istanbul (Turcja) – przewodnik

Hagia Sophia (Stambuł)Most Galata (Stambuł)
Park Gülhane (Stambuł)Meczet Nuruosmaniye (Stambuł)

Stambuł to jedno z największych miast w Turcji. Położone jest nad morską cieśniną Bosfor i morzem Marmara. Metropolia położona na europejskim i azjatyckim kontynencie. Centrum gospodarcze, finansowe, administracyjne, turystyczne. Aglomeracja miejska liczy około 14 milionów mieszkańców. Samo miasto podzielone jest na trzy części: część azjatycką, półwysep po stronie europejskiej tuż obok Złotego Rogu (wąska zatoka Bosforu), oraz dzielnicę Galata. Najważniejsze budynki użyteczności publicznej oraz większość zabytków architektonicznych znajduje się po europejskiej stronie. W części azjatyckiej dominuje budownictwo mieszkalne. Lato jest tu upalne, zima często mroźna i śnieżna. Stykają się tutaj dwie płyty tektoniczne: Afrykańska i Euroazjatycka, przez co często dochodzi tu do trzęsień ziemi (ostatnie miało miejsce w 1999 roku).

Kryty Bazar (Stambuł)Park Gülhane (Stambuł)Meczet Sulejmana (Stambuł)Pałac Topkapi (Stambuł)Pałac Topkapi (Stambuł)

Historia

Hagia Sophia (Stambuł)Błękitny Meczet (Stambuł)Meczet Sulejmana (Stambuł)Fontanna sułtana Ahmeda III (Stambuł)Pałac Topkapi (Stambuł)

Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą z epoki kamienia. Po azjatyckiej stronie w 680 r. p.n.e. Grecy zakładają kolonię Chalkedon. W 660 r. p.n.e grecki kolonista Byzas zakłada osadę po europejskiej stronie. Niewielką miejscowość nazywa od swojego imienia Bizancjum. Nowo powstałe miasto zostaje otoczone murami obronnymi. Miejscowość szybko się rozwija. Czerpie zyski z handlu. Jej atutem jest dogodne położenie na szlaku, który łączy Europę z Azją. W 513 r. p.n.e, miasto zdobywają Persowie. Kolejnymi zdobywcami miejscowości są Ateny, następnie Sparta. W 227 r. p.n.e, po azjatyckiej stronie zaczynają się osiedlać Galowie.

W 149 r. p.n.e. Bizancjum nawiązuje stosunki dyplomatyczne z Republiką rzymską. Miasto staje się częścią Imperium Rzymskiego w 196 roku. W 330 roku Bizancjum zostaje przebudowane na polecenie cesarza Konstantyna I Wielkiego. Sam władca zmienia nazwę miasta na Konstantynopol. Tutaj łączyły się dwa główne szlaki handlowe – morski szlak z Morza Śródziemnego do Morza Czarnego oraz lądowy z Półwyspu Bałkańskiego do Azji Mniejszej. Miasto szybko się bogaci i rozrasta, a podwójna linia murów obronnych chroni je od strony lądowej.

W 360 roku kończy się budowa najsłynniejszej budowli Konstantynopola – Hagii Sophii. Staje się ona odtąd katedrą biskupa miasta. Powstają cysterny na wodę pitną. Buduje się także akwedukty. W V wieku miasto liczy już około 400 tysięcy mieszkańców i jest jednym z największych ośrodków miejskich. W Konstantynopolu znajduje się wtedy kilkadziesiąt kościołów, miasto staje się więc znanym ośrodkiem religijnym chrześcijańskiego świata. W VII i w VIII wieku miasto jest oblegane przez Arabów.

W 1054 roku Konstantynopol staje się centrum religijnym świata prawosławnego. Powstaje dzielnica Galata, zamieszkana w dużej mierze przez włoskich kupców. W 1204 roku miasto zostaje zdobyte przez krzyżowców i aż do 1261 roku jest stolicą utworzonego Cesarstwa Łacińskiego. Miasto odzyskuje Michał VIII Paleolog. Udaje mu się odnowić Cesarstwo Bizantyjskie, a Konstantynopolowi przywrócić dawny blask. W XIV wieku mury obronne są po raz pierwszy oblegane przez Osmanów. Turcy zdobywają Konstantynopol w 1453 roku i czynią z niego stolicę Imperium Osmańskiego, a miasto nazywają Stambułem.

Aglomeracja miejska staje się centrum islamskiego świata. Trwa budowa nowych pałaców, meczetów, kompleksów architektonicznych. W mieście sułtana znajdują schronienie prześladowani Żydzi, Ormianie. Swoje interesy prowadzą tutaj kupcy, chętnie osiedlają się Arabowie. Stambuł jest wielokulturowym i wieloreligijnym miastem. W XIX wieku, zgodnie z ówczesną modą, w Stambule powstają budowle w stylu barokowym i rokoko. Po I wojnie światowej do miasta wkraczają wojska alianckie. W 1923 roku Stambuł przestaje być stolicą państwa tureckiego (nowa siedziba władz to Ankara).

Zwiedzanie

Hagia Sophia / Ayasofya

Hagia Sophia (Stambuł)Hagia Sophia (Stambuł)
Hagia Sophia (Stambuł)Hagia Sophia (Stambuł)

Hagia Sophia – dawniej świątynia chrześcijańska, potem meczet, obecnie muzeum. Pierwsza świątynia, jeszcze z drewnianym dachem, została tu wzniesiona w latach 326–360, ale uległa zniszczeniu. Obecny budynek powstawał w latach 532–537, a jego fundatorem był cesarz bizantyjski Justynian I Wielki. Powstały obiekt nazwano wówczas Kościołem Mądrości Bożej. Była to najwyższa rangą świątynia w mieście. Tutaj odbywały się koronacje cesarzy. W 1453 roku, po upadku Konstantynopola, została przez Turków zamieniona w meczet. Dobudowano do niej wtedy też minarety. W 1934 roku na polecenie Mustafy Kemala Atatürka (pierwszego prezydenta Republiki Turcji), meczet przekształcono w muzeum. Odsłonięto cenne mozaiki bizantyjskie, usunięto dywany.

Błękitny Meczet / Sultanahmet Camii

Błękitny Meczet (Stambuł)Błękitny Meczet (Stambuł)

Błękitny Meczet został zbudowany na polecenie sułtana Ahmeda I. Budowla miała być piękniejsza od stojącej niedaleko Hagii Sofii. Meczet zaczęto budować w 1609 roku. Prace zakończono w 1616 roku. Głównym architektem został Sedefkâr Mehmet Ağa (uczeń słynnego budowniczego Sinana, który zaprojektował 400 budowli). Do meczetu dobudowano między innymi medresę (teologiczną szkołę muzułmańską), jadłodajnię dla ubogich, szpital, oraz karawanseraj (zajazd dla karawan z miejscami na odpoczynek). Wybudowano 6 minaretów, a w budowli znajduje się 260 okien. Wnętrze zdobi około 21 000 błękitnych fajansowych płytek (stąd też popularna nazwa budowli). Jest to jedna z największych atrakcji turystycznych Stambułu. W meczecie do dzisiaj odbywają się modlitwy, dlatego też turyści mogą przebywać tylko w wyznaczonej części budynku.

Fontanna sułtana Ahmeda III / III Ahmet Çeşmesi

Fontanna sułtana Ahmeda III (Stambuł)Fontanna sułtana Ahmeda III (Stambuł)

Fontanna sułtana Ahmeda III powstała w 1728 roku, za czasów panowania tureckiego sułtana Ahmeda III. Wybudowana w stylu tureckiego rokoko znajduje się tuż przed Pałacem Topkapi. W czasach Imperium Osmańskiego to właśnie tutaj znajdowało się centrum miasta.

Pałac Topkapi / Topkapı Sarayı

Pałac Topkapi (Stambuł)Pałac Topkapi (Stambuł)

Pałac Topkapi położony jest w sercu tureckiej metropolii. Był siedzibą sułtanów przez ponad 380 lat. Wybudowano go w latach 1453–1465. Stąd, aż do 1839 roku rządzono Imperium Osmańskim. Znajduje się tu kilka dziedzińców, harem (pomieszczenia mieszkalne sułtańskiej rodziny) oraz cenne relikwie islamu (między innymi płaszcz proroka Mahometa).

Most Bosforski / Boğaz Köprüsü

Most Bosforski (Stambuł)Most Bosforski (Stambuł)

Most Bosforski – drogowy most nad cieśniną morską. Pierwsze samochody przejechały tędy w 1973 roku. Łączy europejską i azjatycką część Stambułu. Obiekt liczy 1560 metrów długości. Codziennie przejeżdżają tędy setki tysięcy pojazdów.

Nowy Meczet / Yeni Cami

Nowy Meczet (Stambuł)Nowy Meczet (Stambuł)

Nowy Meczet to XVI-wieczna budowla sakralna. Jego budowa trwała 60 lat. Inicjatorką jego powstania była żona sułtana Murada III – Safiye Sultan. Prace budowlane zostały nawet przerwane na skutek braku środków finansowych. Meczet posiada dwa minarety.

Most Galata / Galata Köprüsü

Most Galata (Stambuł)Most Galata (Stambuł)

Most Galata przecina zatokę Złoty Róg. Zwany również Nowym Mostem, gdyż zaczyna się tuż przy Nowym Meczecie. Przeprawa została zbudowana dopiero w XIX wieku, do tego czasu transport pomiędzy centrum miasta a dzielnicą Galata odbywał się przy pomocy łodzi. W 1912 roku niemiecka firma zbudowała nowy most, który spłonął w 1992 roku. Most został odbudowany. Obecnie jego elementy mogą się podnosić, by umożliwić wpłynięcie statkom do zatoki.

Wieża Galata / Galata Kulesi

Wieża Galata (Stambuł)

Wieża Galata położona jest w dzielnicy Galata. Wybudowana w XIV wieku była częścią fortyfikacji genueńskiej kolonii. Budowla liczy 63 metry wysokości. Za czasów panowania Imperium Osmańskiego stacjonował tu oddział janczarów (wojskowe oddziały piechoty tureckiej). Z wieży wypatrywano także pożarów. Obecnie znajduje się tu restauracja i punkt widokowy.

Kryty Bazar / Kapalı Çarşı

Kryty Bazar (Stambuł)Kryty Bazar (Stambuł)

Kryty Bazar to jedno z największych miejsc handlu w Turcji. Posiada 3500 sklepów i prowadzą do niego 22 bramy. Można pomodlić się tutaj w dwóch meczetach lub wypić turecką herbatę w jednej z licznych kawiarni. Na bazarze handluje się między innymi: przyprawami, biżuterią i odzieżą. Obecny kształt hali pochodzi z XIX wieku. Handlowano tu także niewolnikami.

Meczet Nuruosmaniye / Nuruosmaniye Camii

Meczet Nuruosmaniye (Stambuł)Meczet Nuruosmaniye (Stambuł)

Meczet Nuruosmaniye położony jest tuż obok Krytego Bazaru. Został wybudowany w latach 1748–1755. Zastosowano tutaj po raz pierwszy europejski barok. Co ciekawe, obiekt nie posiada fontanny do ablucji.

Park Gülhane / Gülhane Parkı

Ark Gülhane (Stambuł)Park Gülhane (Stambuł)Park Gülhane (Stambuł)

Park Gülhane – historyczny, miejski park znajdujący się tuż przy pałacu Topkapi. Jeden z największych parków w Stambule. W czasie panowania dynastii Osmanów, miejsce to stanowiło prywatny ogród rodziny sułtańskiej. W 1839 roku przyjęto tutaj słynne pismo monarsze z Gülhane, które zapoczątkowało okres reform społecznych w Turcji. Ogrody udostępniono społeczeństwu w 1912 roku. W 1926 roku postawiono tutaj pierwszy pomnik Atatürka w kraju.

Wieża Leandra / Kız Kulesi

Wieża Leandra (Stambuł)

Wieża Leandra to położona na wysepce latarnia morska. Początkowo znajdowała się tutaj strażnica. W XII wieku wybudowano latarnię morską. W XVI wieku obiekt ulepszyli Turcy. Mieściło się tu także więzienie. Obecnie znajduje się tutaj stacja kontroli ruchu morskiego oraz restauracja.

Pałac Dolmabahçe / Dolmabahçe Sarayı

Pałac Dolmabahçe (Stambuł)

Pałac Dolmabahçe – stąd rządzono Imperium Osmańskim w latach 1853–1922. Był to pierwszy pałac w Stambule wybudowany w stylu europejskim. Znajduje się tu kryształowy żyrandol o ponad 700 lampach – podarunek od królowej Wiktorii. Budynek posiada 285 pomieszczeń. Pałac miał robić wrażenie na zagranicznych gościach, dlatego przy jego budowie wzorowano się między innymi na francuskim Luwrze. Budynek jest częściowo udostępniony do zwiedzania.

Meczet Sulejmana / Süleymaniye Camii

Meczet Sulejmana (Stambuł)Meczet Sulejmana (Stambuł)

Meczet Sulejmana został wybudowany za czasów panowania sułtana Sulejmana Wspaniałego. Jest to drugi pod względem wielkości meczet w Stambule. Zaprojektował go wybitny architekt doby osmańskiej Sinan. Świątynia powstała w XVI wieku. Tuż obok znajduje się cmentarz z mauzoleum Sulejmana i jego żony Roksolany. Wybudowano tutaj także szkołę medyczną i teologiczną, łaźnię, karawanseraj.

Zakwaterowanie

Błękitny Meczet (Stambuł)Most Galata (Stambuł)

Stambuł posiada tysiące miejsc noclegowych na każdą kieszeń. Od hoteli po ekonomiczne hostele.

Sylwia Krakówka
PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.