Rozumiem strach przed utratą pracy, nawet tą opresyjną, jak często nazywa się taką w psychologii terapeutycznej. Nie wykluczam obaw o rodzinę. Nie wyobrażam sobie jednak, że można być tak obojętnym na to, że jest się członkiem społeczeństwa. Obywatelskiego w końcu.

Może jesteśmy nadal tak bardzo wsiąknięci w wilgotną, nieprzejrzystą mgłę PRL-u? Albo tutaj, w Kętrzynie, zainfekowani oparami z bagien, w które wbito pale i na nich zbudowano podwaliny miasta? Lub najprościej stanowimy konglomerat ignorantów, indywidualistów, głupich snobów, przestraszonych własnym pochodzeniem i dających się wykorzystywać na każdym kroku? My, przybyli zza Buga. My, ofiary akcji „Wisła”. My, potomkowie Mazurów i Niemców z ocalałych podmiejskich wiosek. My, ze wszystkich zakątków kraju przybyli wedle skierowań do pracy. My, lokatorzy mieszkań betonowych osiedli, przyjeżdżający z likwidowanych okolicznych PGR-ów. Jesteśmy społeczeństwem, czy nie?

Przetaczają się w mediach procenty tych, którzy nie uczestniczyli w wyborach. Mniej więcej pamiętamy, kto głosował w wyborach samorządowych. Ile tysięcy wybrało takiego, a nie innego burmistrza, ile setek radnego. Emocje zawsze w końcu wygasają. Aż do następnego wyborczego święta. Przez cztery lata zaś jesteśmy bierni, przytłoczeni, stłamszeni i nagle zapominamy, że należy się nam szacunek.

Jakże jednak mają nas szanować, jeśli nie potrafimy, my, społeczeństwo obywatelskie, zadbać choćby o zarobki? Nie, oczywiście indywidualnie, dreptaniem, prośbami, uniżaniem to umiemy. Wszakże obronę wszystkich pozostawiamy chyba Bogu. Pracodawcy się poddajemy, nie potrafimy stanąć murem, sprzeciwić się jednomyślnie. Stajemy na baczność tylko wówczas, gdy wykonujemy rozkazy, lecz gdy trzeba bronić siebie i innych, to tylko płaczemy za zamkniętymi drzwiami własnych gabinetów.