Gdyby ktoś mnie kiedyś znienacka zapytał: "Hej, człowieku, powiedz, który z aktorów kultowego i legendarnego roku 1971 najlepiej wypadł w roli detektywa?", to bym mu odpowiedział: "Bracie, najlepszy był Richard Roundtree jako John Shaft". I wcale nie powiedziałbym tak dlatego, że jestem czarny, bo nie jestem. Natomiast Richard Roundtree jest czarny. Może nie do końca tak czarny jak czarne pióro, które przystawił mu do twarzy biały policjant ze słowami: "Nie jesteś aż tak czarny", co Shaft skwitował po mistrzowsku ciętą ripostą, przystawiając tamtemu do twarzy białą filiżankę i mówiąc: "A ty nie jesteś aż tak biały". Scena warta po prostu Oscara. Właściwie kilku nawet, bo należałoby jeszcze uhonorować reżysera, scenografa, montażystę i kierowcę, który dowoził piwo. Uhonorowano jednakże tylko muzykę, ale nie od dziś wiadomo, że Oscary przyznawane są jeszcze przed powstaniem dzieł, za które są rozdawane.

Dlaczego to wszystko piszę? Bo uparłem się coś napisać. Jadę więc dalej. Roundtree to absolutny mistrz genialnie mistrzowskiego opanowania absolutnego mistrzostwa w posługiwaniu się mimiką. W dodatku jest przy tym tak absolutnie opanowany, że wszystkie emocje odgrywa z bezbłędnie kamiennym wyrazem twarzy. Mistrzowsko i genialnie. Stara, dobra szkoła aktorska. Czy ktoś jeszcze tak potrafi? Poza mistrzami z Ameryki Łacińskiej oczywiście, gdyż ci akurat mogliby służyć za tematy teleturniejów typu: "Aktor śmieje się, płacze czy śpi?". Skupmy się jednak na Richardzie Roundtree i kreowanej przez niego postaci czarnoskórego detektywa z Harlemu, którego (co można również policzyć na jego korzyść) zagrał bez charakteryzacji (chyba).

John Shaft to nie tylko detektyw. To również nietykalny glina, którego z respektem traktują wszyscy, od szefa policji stanowej począwszy, poprzez pucybutów, na liderach świata mafijnego kończąc. Stojąc na pograniczu dwóch światów: białego i czarnego, sam nie do końca jest zorientowany w swojej orientacji, więc robi w konia równo jednych i drugich. Wszyscy z kolei bardzo chcieliby jemu też coś zrobić, ale niestety, nie przewidział tego scenariusz. Shaft rozdaje karty od początku do końca, ustawiając wszystkich, jak mu się żywnie podoba, przewidując bezbłędnie każdy krok każdego. Ba! Każdą myśl nawet!