Również w pierwszym liście cesarz przyznaje, że niekiedy woli zwierzęta od ludzi, a po chwili snuje filozoficzne rozważania na temat nieśmiertelności, porozumienia na poziomie wiedzy, doświadczenia, marzeń etc. Nie bez znaczenia jest fakt, iż Hadrian pisze również o sztuce kulinarnej (snując rozważania z punktu widzenia smakosza i zahartowanego w boju żołnierza), miłości, odwadze, przyjaźni i sztuce, a wszystko to bez widocznych przeskoków, skrótów myślowych i zbędnego patosu. Całość czyta się naprawdę bardzo płynnie, a czytelnicza satysfakcja rośnie z każdą kolejną stroną.

Bardzo interesujące okazują się też wszelkie kwestie metajęzykowe, jak np.: Słowa mylą, gdyż słowo »rozkosz« przykrywa rzeczywistości sprzeczne, mieści w sobie zarazem pojęcia ciepła, łagodności, bliskiej zażyłości ciał i pojęcia przemocy, agonii i krzyku. Sprośne zdanko Poseidoniosa o pocieraniu się dwóch cząstek naskórka (...) tyleż określa fenomen miłości, ile struna dotknięta palcem daje pojęcie o cudzie dźwięków².

Autorka wybrała sobie bohatera, którego historia już zna i jakby stworzyła jego życie na nowo, pokazując je w chwili, kiedy próbuje on je podsumować. Zdaje się, że właśnie dlatego spectrum tematyczne jest tak szerokie – było to zwyczajnie niezbędne do całościowego ujęcia postaci. Do zachowania (stworzenia?) aury wiarygodności. Jakby dla potwierdzenia, uwiarygodnienia tego w wieńczących książkę „Zapiskach do »Pamiętników Hadriana«” sama napisała: Wziąć czyjeś życie, (…) wybrać taki moment, kiedy człowiek, który to życie przeżył, waży je w swoim ręku, bada, na chwilę staje się zdolny wydać o nim osąd. Zrobić to tak, żeby wobec swego życia zajął tę samą pozycję, co my³. I to udało się pisarce wyśmienicie. Często w przypadku apokryficznych lub historycznych książek bywa, że czytelnik ma ochotę pominąć kilka stron. Zwyczajnie go nudzą, nie wnosząc nic nowego ani do charakteru postaci, ani do fabuły opowieści. W tym wypadku wszystko jest na swoim miejscu. Nie widać nadsłowia, a śmierć, będąca przecież osią utworu (w końcu cesarz jest śmiertelnie chory), nie narzuca się czytelnikowi z każdej strony, jak to często bywa w literaturze tego typu. 

Właściwie jedyny zarzut, jaki przychodzi mi do głowy, to kilka wpadek translatorskich/korektorskich. Język powieści jest raczej spójny, ale podczas lektury zauważyłam kilka drobnych (głównie gramatycznych) potknięć. Drobnych jednak na tyle, że nie ma sensu ich cytować. W końcu nie jest to sprawa nagminna. Powiedziałabym raczej, że dwa lub trzy przeoczenia. Takie rzeczy po prostu się zdarzają. 

Zastanawiałam się, dla kogo właściwie jest ta książka. Z czystym sumieniem mogę ją polecić wszystkim czytelnikom obu płci, którzy lubią opowieści pełne refleksji i przemijania, ale pozbawione rzewności i fabularnych kalek, oraz pasjonatom historii o starożytnym Rzymie, ponieważ lata jego świetności są przedstawione przez autorkę w sposób imponująco obrazowy. Powieść odniosła międzynarodowy sukces i trafiła do kanonu powieści polityczno-historycznej. Całkiem słusznie.