Kącik poezji > Wybór wierszy

Gustaf Fröding – Wybór wierszy

Gustaf FrödingGustaf Fröding (1860–1911) – szwedzki poeta, prozaik i publicysta. Urodził się i wychował na wsi w landzie Värmland. W latach 1880–1884 studiował na Uniwersytecie w Uppsali, ale studiów nigdy nie ukończył. Po powrocie w rodzinne strony pracował jako dziennikarz i felietonista w lokalnej prasie. W 1891 roku wydał swój pierwszy zbiór wierszy „Gitarr och dragharmonika” (Gitara i akordeon), którym zyskał sobie szybko rozgłos i uznanie. Następnymi tomami poezji, którymi ugruntował swoją wysoką pozycję w szwedzkiej literaturze były: „Nya dikter” (Nowe wiersze, 1894), „Stänk och Flikar” (Plamy i strzępy, 1896) i „Gralstänk” (Myślenie integralne, 1898).

Pomimo literackich sukcesów życie Gustafa Frödinga było pasmem nieszczęść, na które już w jego dzieciństwie rzucały cień ciężka choroba płuc ojca i choroba psychiczna matki, po których nastąpił hulaszczy i rozwiązły tryb życia, kilkuletni pobyt w więzieniu i wielokrotne wizyty w zakładach odwykowych i psychiatrycznych. Zmarł w 1911 roku, w wieku 51 lat, z powodu cukrzycy i choroby alkoholowej.

Ze względu na tryb życia i problematykę swych utworów, w których poruszał często problemy marginesu społecznego i patologii, można go zaliczyć w poczet szwedzkich „poetów przeklętych”. Misterna i melodyjna forma jego utworów poetyckich od dawna była zachętą dla kompozytorów i piosenkarzy, aby wykorzystywać je jako teksty piosenek.

Twórczość Gustafa Frödinga jest, jak dotąd, słabo znana w Polsce. Kilka jego wierszy znalazło się w niskonakładowym i trudno dostępnym tomie: Rytmy i obrazy. Antologia poezji szwedzkiej. Wybór i przekład Anna Fiutak Wyd. Fundacji Szwedzkiej, Warszawa 2005. Moje przekłady publikowane są po raz pierwszy.

Ryszard Mierzejewski

Swoje wiersze można przesyłać na adres redakcji:

Gitarr och dragharmonika Två grannar jag har i min boning - den ene är sentimental - jag hör honom högt deklamera om sorg och livets kval. Ibland är han dyster och bitter och melankoliskt bisarr, ibland litet svärmiskt elegisk och sjunger ibland till gitarr. - Den andre är munter och lustig och bondsk och grovt burlesk. För honom är sorg och bekymmer blott skrymt och skrock och fjäsk. Han grubblar ej alls, han skrattar åt livet helt sonika och visslar och sjunger och spelar på dragharmonika. - Man tröttnar att lyssna på sådant! - och dock har jag vant mig därvid; den ene han liknar min nutid, den andre min gångna tid. Gustaf Fröding

Gitara i akordeon W moim domu mam dwóch sąsiadów: - jeden z nich jest sentymentalny, - słucham jego głośnych recytacji, o smutku i udręce życia głos błagalny. Niekiedy jest ponury i zgorzkniały, pochłonięty dziwną melancholią, niekiedy elegijnie rozmarzony i śpiewający niekiedy z gitarą. - Ten drugi jest wesoły i zabawny, i wieśniacki, i prostacko komiczny. Dla niego smutek i udręki to styl obłudny i służalczy, i przesądny. On nie udręcza się, śmieje się do życia i koniec, i gwiżdże, i śpiewa, i gra na akordeonie. - Można się zanudzić, słuchając o tym! - i chociaż jestem do tego przyzwyczajony; ten pierwszy mi przypomina mój czas obecny, ten drugi mój czas miniony.tłum. Ryszard Mierzejewski

Väntan Vår framtid tycks mig lik en dunkel vall av tunga moln med kopparglans i färgen, som mörkgrön brons stå skogarne på bergen, som bläck är sjön och ån som smält metall. Av ångest pressas livets hjärtekammar, du starka makt, du makt, som slår och flammar giv ljus, bräck sönder kvalmet med en knall, slå tungt, slå hårt med dånets dova hammar. Gustaf Fröding

Oczekiwanie Nasza przyszłość wydaje mi się ciemnym nasypem o barwie połyskującej miedzi w ciężkich chmurach, jak mroczne zielono-brązowe cienie stojące na górach, i atrament będący jeziorem i rzeką jak stopionym metalem. Z lęku na życiowe komory serca uciskającym, ty silny mocny, ty mocny, jak uderzasz i płoniesz, daj światło, powietrze z hukiem, które ciężko wonie, uderz twardo, uderz mocno młotem głucho grzmiącym. tłum. Ryszard Mierzejewski

Tre trallande jäntor Där gingo tre jäntor i solen på vägen vid Lindane Le, de svängde, de svepte med kjolen, de trallade, alla de tre. Och gingo i takt som soldater och sedan så valsade de, och "Udden är så later" de trallade, alla de tre. Men när som de kommo till kröken av vägen vid Lindane Le, de ropade alla: "Hör göken!" sen skvätte och tystnade de. Och tego så tyst som de döda och rodnade, alla de tre. Men varföre blevo de röda och varföre tystnade de? Jo! Det stod tre studenter vid grinden, och därför så tystnade de och blevo så röda om kinden, de trallande jäntorna tre. Det stod tre studenter vid kröken och flinade, alla de tre, och härmde och skreko: "Hör göken!" och alla så trallade de. Gustaf Fröding

Trzy podśpiewujące dziewki Były sobie w słońcu trzy krasawice na drodze obok Lindane Le, obracały się, owijały w spódnice, podśpiewywały, wszystkie trzy. I poszły sobie w takt jak wojaki i tak potem roztańczony i „Przylądek jest późny taki” podśpiewywały, wszystkie trzy. Ale gdy znalazły się na zakręcie drogi obok Lindane Le, zawołały: „kukułki słuchajcie!” wzdrygnęły się i zamilkły. I milczą tak jak ci, co nie żyją i rumienią się, wszystkie trzy. Ale dlaczego one się rumienią i dlaczego zamilkły? A jakże! Stało trzech studentów przy bramie, dlatego były tak milczące, i tak jak policzek były rumiane trzy dziewki podśpiewujące. Stało trzech studentów na zakręcie wszyscy trzej szyderczo się uśmiechali i przedrzeźniali, i wołali: „kukułki słuchajcie!” i wszyscy tak podśpiewywali. tłum. Ryszard Mierzejewski

Tröst När sorgen kommer, som när natten skymmer i vilda skogen, där en man går vill, vem tror på ljuset, som i fjärran rymmer, Och sken som skymta fram och flämta till? På skämt de glimta och på skämt de flykta, vem tar en lyktman för en man med lykta? Nej, sörja sorgen ut, tills hjärnan domnar i trötthetsdvala är den tröst vi fått - det är som vandrarn, som går vill och somnar på mossans mjuka dun och sover gott. och när han vaknar ur den skumma drömmen, ser morgonsolen in i skogens gömmen. Gustaf Fröding

Pocieszenie Kiedy przychodzi smutek, gdy noc się zapali w dzikich lasach, po których człowiek kroczy ten ufający światłu, które ma w oddali i blask, który się stamtąd wyłania i migocze? Czy one w żartach błyskają i w żartach uciekają, którego latarnika biorą za człowieka z latarnią? Nie wypłakuj smutku, póki mózg nadąża w półśnie zmęczonym otrzymasz pocieszenie, to wędrujące, które idzie i w sen cię pogrąża na puchu miękkiego mchu jest miłym marzeniem. A kiedy obudzisz się z mrocznego snu, zobaczysz poranne słońce w zakamarkach lasu. tłum. Ryszard Mierzejewski

En strandvisa Är det ljuvt att sköljas under sorl och sus av en klangfull böljas gång till dödens hus? Är det skönt att drunkna i en havsvågs famn, är för alla sjunkna djupt i djup en hamn, där för brott och ånger, vilka stormar vilt, ljuda sorgens sånger sonande och milt? Men vem vågar språnget, fast ens liv är ött fast ens hopp är gånget, från en värld, som dött, dött, där ögat skådar, dött, där örat hör, och fast allt bebådar att jag ändå dör? Gustaf Fröding

Piosenka plażowa Czy miłe jest pluskanie na mruczących i szumiących od dźwięków fal bałwanie, w drodze do domów wymarłych? Czy przyjemnie jest być topionym w morskich fal uścisku, dla wszystkich uwięzionych głęboko w głębi portu, gdzie dla skruchy i zbrodni których sztormy okrutne, grają smutne pieśni subtelne i pokutne? Ale kto się skoczyć nie lęka, mimo że każde życie ulata, mimo że każdy skok to udręka ze zmarłego świata, zmarłego, gdzie oko wypatruje, zmarłego, gdzie ucho słucha, i mimo, że wszystko to zwiastuje ja jednak jestem tym, kto umiera.tłum. Ryszard Mierzejewski

Drömmar i Hades (IV. fragm.) Jag såg en sovandes höjda haka, det svarta skägget låg ungt och vekt vid silverkanten av tröjans halsrand omkring ett anlete stolt och blekt. Jag såg en sångares vemodspanna, det mörka håret i ädelt fall, den manligt svärmiska sorgsna läppen, som kanske sjöng i kung Arthurs hall. Jag såg hans dödsdystra ögon öppnas att söka någon, han aldrig fann, de slötos åter, och i detsamma den syn, som skymtat, i luft förrann. Men länge hörde jag mjukt melodiskt hans tanke tala sitt mörka tal, sin halvutslocknade sångarsaga från någon wälsk eller anglisk dal.Gustaf Fröding

Sny w Hadesie (IV. fragm.) Widziałem śpiącego wysoki podbródek czarną brodę, leżał młody i słaby z szeroką srebrną pręgą od kołnierzyka koszuli wokół twarzy, był dumny i blady. Widziałem śpiewaka smętnego, o ciemnych włosach w szlachetnej roli, jego męskie rozmarzone smutne wargi, które śpiewały chyba w Króla Artura hali. Widziałem go przygnębionego z otwartymi oczami, szukającego czegoś, co nie było nigdy znalezionym, tych skończonych ponownie i w ten sam sposób przelotnych spojrzeń w powietrzu przesączonym. Jednak jeszcze długo słyszałem jak subtelnie i melodyjnie mówi swoją myślą swojej mowy mrocznej, swojej na wpół wygasłej śpiewnej sagi z jakiejś doliny walijskiej czy angielskiej.tłum. Ryszard Mierzejewski

Livets värde Än tycks det mig just i de stormande, brottande lidelsers krig är just det byggande framtidsformande för allting, som lever, och mig. Än tycks det mig just, att det leende världslivet just som det är med frittglada ögonen seende inom sig all himmelen bär. Då komma de mörka förkrossande dödsdystra tankarnas flöde med budet: "det enda förlossande för livets lycka är döden". „I paradisängden förtorkar ej det liv, som evinnerligt grönskar", - då svarar jag: "längta jag orkar ej till det jag ej känner och önskar!”Gustaf Fröding

Wartość życia Wszak uważam, że właśnie w tej burzliwej, zbrodniczej, beznamiętnej wojnie jest ten właśnie kształt przyszłości budowanej dla wszystkiego, co żyje i co jest dla mnie. Wszak uważam, że właśnie to, co się uśmiecha, życie świata, które jest teraz właśnie w oczach i beztrosko zachwyca, że to ono całe niebo w sobie niesie. Potem przychodzą te ciemne, druzgocące śmiertelnie, ponure potoki, by myśleć, że „tym jedynym, co jest wyzwalające dla życiowego szczęścia, to śmierć”. „Na rajskiej łące nie więdnie życie, które jest wiecznie zielone”, wtedy odpowiadam: nie tęsknię za tym, co nie jest mi znane i upragnione. tłum. Ryszard Mierzejewski

En kärleksvisa Jag köpte min kärlek för pengar, för mig var ej annan att få, sjung vackert, I skorrande strängar, sjung vackert om kärlek ändå. Den drömmen, som aldrig besannats, som dröm var den vacker att få, för den, som ur Eden förbannats, är Eden ett Eden ändå. Gustaf Fröding

Piosenka miłosna Moją miłość za pieniądze kupiłem, nie miałem innego sposobu na to, śpiewajcie pięknie, wy, struny fałszywe, śpiewajcie pięknie o miłości wszelako. To marzenie, nigdy nie spełnionego snu pięknego, aby wziąć go dla tego, co z Raju przeklętego jest Rajem i Rajem wszelako. tłum. Ryszard Mierzejewski

Regn Sorlar sorlar, susar sommarregnets sorl, alla trädens våta blad ock knoppar gråta dropp - dropp - dropp och därnedan rusar bäck i sorl och porl bäck i sorl. Gustaf Fröding

Deszcz Mruczy mruczy, szumi letni deszcz w pomruku, wszystkie drzewa skąpane liście i pąki zapłakane kap – kap – kap a tam niżej pędzi potok w pomruku i huku potok w pomrukutłum. Ryszard Mierzejewski

PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.