Szpiglasowy Wierch! Ten wznoszący się na wysokość 2171 m n.p.m. wierzchołek posiada pewną nieocenioną cechę – nie widać z niego ani skrawka miasta, wsi, dróg… Otaczają nas jedynie górskie formacje zawieszone nad rozległymi dolinami, te budowle, których nie wzniosła ręka ludzka ani maszyna – z jakąż pychą wspinają się wzwyż; pychą, która zgubiła już archaniołów w raju
(J. Kurek).
Szpiglasowy Wierch to szczyt w Polskich Tatrach Wysokich, który jest dostępny bardzo łatwym szlakiem od strony Morskiego Oka (tzw. „ceprostradą”), a umiarkowanie łatwym od Doliny Pięciu Stawów Polskich, gdzie krótki fragment ubezpieczony jest łańcuchami. W obu przypadkach wędrówka rozpoczynałaby się z Palenicy Białczańskiej, zatem trasę możemy dobrać zależnie od naszych preferencji.
Poniższy artykuł jest częścią powstającego (i wciąż bardzo skromnego) internetowego przewodnika po tatrzańskich szlakach. Wszystkich, którzy chcieliby pomóc, serdecznie zapraszamy do jego współtworzenia. Można w tej sprawie pisać na adres redakcji redakcja@libertas.pl.
Szlak: Palenica Białczańska – czerwony – Wodogrzmoty Mickiewicza – czerwony – Morskie Oko – żółty – Dolina za Mnichem – żółty – Szpiglasowa Przełęcz – żółty – Sziglasowy Wierch – żółty – Tablica S. Bronikowskiego – niebieski – Schronisko w Dolinie Pięciu Stawów Polskich – zielony (czarny – zielony) – Wodogrzmoty Mickiewicza – czerwony – Palenica Białczańska
Długość trasy: około 26 km
Różnica wysokości: 1181 m
Suma wysokości podejść: 1201 m
Czas przejścia: około 9 godzin
Utrudnienia: Jedynym trudniejszym fragmentem tej wycieczki może być początek zejścia ze Szpiglasowej Przełęczy w stronę Doliny Pięciu Stawów Polskich. Znajduje się tam kilka łańcuchów ułatwiających nam poruszanie się w tym trochę bardziej eksponowanym terenie. Głównym mankamentem jest to, że pokonujemy ten odcinek schodząc, przez co musimy zachować szczególną ostrożność – jeśli chodzi o wejście tą stroną, to jest to jeden z łatwiejszych ubezpieczonych fragmentów w Tatrach, zatem przy dobrej pogodzie nie powinniśmy napotkać tam problemów.
Wycieczkę rozpoczynamy z parkingu na Palenicy Białczańskiej, gdzie dojeżdżamy albo busem, albo samochodem, który pozostawiamy tam razem z dwudziestozłotowym banknotem. Rozpoczynamy około dwugodzinny marsz czerwonym szlakiem szeroką, asfaltową drogą. Po czterdziestu minutach powinniśmy dotrzeć do Wodogrzmotów Mickiewicza.
Idziemy dalej za czerwonymi oznaczeniami i pilnujemy, kiedy pojawi się pierwszy skrót prowadzący przez las, a pozwalający nam uniknąć okrężnej asfaltowej drogi. Skróty są trzy, a po pokonaniu ostatniego w niedługim czasie powinny wyłonić nam się zza drzew Mieguszowieckie Szczyty. W sumie ta trasa do Morskiego Oka liczy około 9 km, po pokonaniu których odpocząć możemy w schronisku nad tym najsłynniejszym polskim jeziorkiem polodowcowym.
Wychodząc ze schroniska i idąc kilkanaście kroków w dół ponownie czerwonym szlakiem, po lewej stronie zobaczymy szlakowskaz, a na nim żółte oznaczenie, mające doprowadzić nas w dwie godziny i piętnaście minut na Szpiglasową Przełęcz. Zbaczamy zatem na węższą już, kamienistą ścieżkę, która powoli zacznie wynosić nas powyżej piętra lasu. Zalesienie jest i tak niewielkie i przez cały czas mamy przed oczami majestatyczne sylwetki Mięguszowieckich Szczytów i Mnicha.
Po około pięciu kwadransach powinniśmy osiągnąć Dolinkę za Mnichem, skąd widoczny już będzie nie tylko nasz dzisiejszy cel, ale i cele na kolejne wyprawy – np. Wrota Chałubińskiego (wyraźnie widać szlak wiodący na tę przełęcz). Pozostała nam jeszcze godzina podejścia kamienistym zboczem Miedzianego aż na Szpiglasową Przełęcz, gdzie wreszcie odsłoni się przed nami krajobraz Doliny Pięciu Stawów Polskich.
Z przełęczy na Szpiglasowy Wierch pozostało nam jeszcze jakieś piętnaście minut. Pozostajemy na żółtym szlaku i pokonujemy ostatnie przewyższenia w otoczeniu bajecznych i coraz rozleglejszych widoków. Ścieżka wiodąca na szczyt robi się tu nieco węższa i bardziej stroma, ale wciąż nie stawia nas przed poważniejszymi wyzwaniami.
A na wierzchołku nie pozostaje nic – tylko usiąść i podziwiać: hen za Morskim Okiem wznosi się Lodowy Szczyt, Wysoka, nieco bliżej Rysy, zwracając się ku Ciemnosmreczyńskiej Dolinie, dostrzec możemy masyw składający się z Wielkiej Teriańskiej Turni, Zadniej Bednarzowej Turni i Zadniej Garajowej Turni, ponad którymi góruje w oddali Krywań. No i oczywiście Świnica, Zawrat, Zamarła Turnia i Kozi Wierch od strony Doliny Pięciu Stawów Polskich… A to przecież jakże nieliczne i nieuczciwie wyselekcjonowane przykłady!
Drogę do schroniska możemy rozdzielić na dwa etapy: w pierwszym wędrujemy wciąż żółtym szlakiem i wytracamy znaczną część wysokości. Pokonujemy krótki fragment ubezpieczony łańcuchami i schodzimy przez Szpiglasowe Perci, mając pod sobą coraz bliższe kontury Stawów Polskich.
Po jakiejś godzinie teren staje się łagodniejszy i niedługo dochodzimy do tablicy Stanisława Bronikowskiego, gdzie obieramy szlak niebieski, który w pół godziny doprowadzi nas nad brzeg Przedniego Stawu Polskiego, gdzie będziemy mieli możliwość odpoczynku w schronisku. Ten odcinek jest już znacznie bardziej spacerowy – ścieżka wiedzie nas łagodnie wśród kosodrzewiny, a my ciągle mamy możliwość podziwiania – choć teraz z innej perspektywy – szczytów szczelnie otulających rozległą Dolinę Pięciu Stawów Polskich.
Czeka nas jeszcze zejście Doliną Roztoki i marsz spod Wodogrzmotów Mickiewicza do parkingu w Palenicy Białczańskiej. Od schroniska schodzić możemy czarnym szlakiem, omijającym Siklawę i łączącym się później z zielonym, lub wrócić w dziesięć minut niebieskim szlakiem nad Wielki Staw Polski, gdzie bierze swój początek szlak zielony, wiodący obok tego imponującego wodospadu i łączący się ze wspomnianym wcześniej szlakiem czarnym.
Czasy tych wariantów są zbliżone (około pół godziny), później wędrujemy jeszcze godzinę zalesionym terenem, aż wreszcie ścieżka wyprowadzi nas na asfaltową drogę przy Wodogrzmotach Mickiewicza. Stamtąd wracamy znanym nam już czerwonym szlakiem i po czterdziestu minutach docieramy do punktu startowego naszej wyprawy.
Tatry – przewodnik:
Zimą na Kozi Wierch (42 zdjęcia)Toporowa Cyrhla – Kopieniec – Olczysko – Nosal – Murowanica (Tatry) – przewodnik (61 zdjęć)Palenica Białczańska – Wodogrzmoty Mickiewicza – Morskie Oko (Tatry) – przewodnik (74 zdjęcia)Kuźnice – Czarny Staw Gąsienicowy – Zawrat – Dolina Pięciu Stawów – Palenica Białczańska (Tatry) – przewodnik (66 zdjęć)Palenica Białczańska – Wodogrzmoty Mickiewicza – Rzeżuchy – Mały Staw – Kozi Wierch (Tatry) – przewodnik (62 zdjęcia)Stary Smokowiec – Sławkowski Szczyt (Tatry) – przewodnik (30 zdjęć)Kiry – Ornak – Starorobociański Wierch (Tatry) – przewodnik (43 zdjęcia)Kuźnice – Hala Gąsienicowa – Przełęcz Krzyżne (Tatry) – przewodnik (32 zdjęcia)Mała Wysoka i Przełęcz Rohatka (Tatry) – przewodnik (39 zdjęć)Biała Woda – Zielony Staw Kieżmarski – Jagnięcy Szczyt (Tatry) – przewodnik (36 zdjęć)Szczyrbskie Jezioro – Bystra Ławka – Skrajne Solisko (Tatry) – przewodnik (57 zdjęć)Szczyrbskie Jezioro – Popradzki Staw – Koprowy Wierch (Tatry) – przewodnik (46 zdjęć)Siwa Polana – Grześ – Rakoń – Wołowiec (Tatry) – przewodnik (31 zdjęć)Kuźnice – Czarny Staw Gąsienicowy – Karb – Kościelec (Tatry) – przewodnik (38 zdjęć)Wylot Doliny Żarskiej – Baraniec – Rohacz Płaczliwy – przewodnik (Tatry) (42 zdjęcia)Grań Otargańców – Dolina Raczkowa – przewodnik (Tatry) (41 zdjęć)Palenica Białczańska – Morskie Oko – Szpiglasowy Wierch – Dolina Pięciu Stawów Polskich – przewodnik (Tatry) (38 zdjęć) Palenica Białczańska – Morskie Oko – Wrota Chałubińskiego – przewodnik (Tatry) (23 zdjęcia)