Podróże małe i duże > Czechy – przewodnik

Muzeum historycznych nocników i toalet (Praga)

Wypróżnianie się towarzyszy ludziom od zarania dziejów. WC, 00, toalety, wychodki, ustępy, ubikacje, wygódki, latryny, usiadki, sławojki, gdaniska, wykusze latrynowe, sedesy, muszle klozetowe, pisuary, nocniki – tak nazywamy miejsca i wyposażenie tych miejsc, gdzie „nawet król piechotą chodzi”. Brytyjski historyk Greg Jenner twierdzi, że błędne jest założenie, że czym starsza cywilizacja, tym gorszy poziom higieny. Wręcz przeciwnie! Wykopaliska sprzed 2000 lat p.n.e. świadczą niezbicie, że cywilizacja harappeńska (zwana też Cywilizacją Doliny Indusu) oraz wiele innych cywilizacji w tych czasach, korzystało ze spłukiwanych toalet z prawdziwego zdarzenia. Natomiast w średniowiecznej Europie było standardem, że mieszkańcy miast w nocy korzystali z nocnika, a jego zawartość rano wylewali z okna prosto na ulicę. Przechodnie w tych miastach jeszcze w XVIII wieku krzyczeli „Idzie się!”, żeby uprzedzić o swojej obecności i zapobiec wylania na ich głowy pachnących płynnych nieczystości z ekskrementami.

Muzeum historycznych nocników i toaletMuzeum historycznych nocników i toaletMuzeum historycznych nocników i toalet

Na świecie istnieją tylko trzy muzea toalet. Najstarsze otwarto w 1992 roku w indyjskim New Delhi. W Azji jest jeszcze jedno muzeum, w japońskim mieście Kitakyushu (najstarsze eksponaty pochodzą w nim z XIX wieku i chodzi raczej o prezentację marketingową produktów sanitarnych firmy TOTO). Media piszą bardzo dużo o muzeum „Toilet Seat Art Museum”, którym chwali się miasto San Antonio w USA, które jednak należy traktować w kategoriach prywatnych, garażowych zbiorów desek klozetowych, a nie poważnego przedsięwzięcia, które pokazuje historię wyposażenia toalet. Kolejne tego typu muzeum znajduje się w czeskiej Pradze.

Toaletami i wszystkim, co jest z nimi związane, zainteresował się inż. Jan Sedláček w roku 2000. Kupił wtedy zdewastowaną twierdzę Třebotov koło Pragi. Podczas prac rekonstrukcyjnych zauważył dziwny kamienny obiekt sterczący z muru, który przypominał średniowieczny wykusz z wieżą latrynową, w której zawartość trzewna podczas porannej defekacji Jaśnie Wielmożnych Panów spadała wprost do dołu kloacznego, skąd później służący wywozili zawartość na gnojowisko. To był duży impuls i od tego czasu obudziła się w nim dusza kolekcjonera.

Pozyskiwanie informacji o tej najzwyklejszej ludzkiej potrzebie, było nadzwyczaj trudne. Mało kto chciał o tym rozmawiać, ponieważ kwestia wypróżniania się, jest dotąd dla wielu osób wstydliwa. Znajomi się z niego naśmiewali, jednak od czasu do czasu przysyłali jakieś stare eksponaty. Kiedy było ich już dosyć dużo, założył „Muzeum historických nočníku a toalet” (Muzeum historycznych nocników i toalet), które później przeniósł z trzebotowskiej twierdzy do samego centrum Pragi (na ul. Michalską 1). Wiele eksponatów przysłali mu sami zwiedzający, po obejrzeniu ekspozycji. Dzisiaj w muzeum można zobaczyć około 2000 sedesów, nocników itd. Są między nimi takie unikaty, jak na przykład nocnik Napoleona Bonapartego lub chińskiego cesarza Qianlonga. Wiele klozetów i nocników pochodzi nawet z XV wieku. Zwiedzający muzeum znajdą w nim wiele przedmiotów związanych z dziejami WC (pułapki na pchły, mydła, klozety podróżne, bidety, papiery toaletowe itd.). Praskie muzeum historycznych nocników i toalet jest największym muzeum tego typu na świecie. Ideą właściciela jest detabuizacja wszystkiego, co dotyczy ubikacji. Swoją drogą należy też przyznać, że niektóre historyczne „świątynie dumania” są naprawdę przysłowiowymi dziełami sztuki. Sami mogą Państwo to ocenić, zwiedzając to niecodzienne miejsce w czeskiej Pradze, o którym właściciel twierdzi, że „gówniany interes” dobrze mu się kręci.

Muzeum historycznych nocników i toaletMuzeum historycznych nocników i toaletMuzeum historycznych nocników i toalet

Specjalne podziękowania dla Szanownej Pani Dyrektor Renáty Sedláčkové za uprzejme udostępnienie zdjęć ilustrujących artykuł.

Dla zainteresowanych: muzeum otwarte od wtorku do niedzieli, bilet wstępu – 150 CZK (około 25 zł), dzieci, studenci, seniorzy 100 CZK (około 17 zł), dzieci do lat 6 darmowo1.

Vladislav Lojek
  1. Więcej na ten temat na stronie: http://muzeumnocniku.cz

PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.