Język polski

Kropka

Dziś znów o znakach przestankowych. Krótko, zwięźle i na temat, bo wiem, sama, że jak szuka się konkretnych informacji, to wszelkie dygresje autora, delikatnie mówiąc, są niemile widziane. Tym razem rzecz o zastosowaniu kropki – najważniejszego znaku interpunkcyjnego.

Kropki stawiamy:

  • Kropka zamyka wypowiedzenie, tzn. zdanie lub równoważnik zdania.
  • Kropka może być zastąpiona przez pytajnik (?), wykrzyknik (!) bądź wielokropek (…).
  • Kropkę stawiamy po skrótach wyrazu, w których została odrzucona końcowa część, np. prof. – profesor, ul. – ulica, godz. – godzina. Jeśli skrót zawiera ostatnią literę wyrazu, wówczas nie stawiamy kropki, np. mjr – major, mgr – magister, dr – doktor. Jednak gdy skrót oznacza inny przypadek niż mianownik, wtedy stawiamy kropkę: Wczoraj widziałam na uczelni mgr. Kowalskiego albo po skrócie dopisujemy końcówkę: Wczoraj widziałam na uczelni mgra Kowalskiego. Zasada ta nie dotyczy tytułów kobiet, gdyż skrót zawiera ostatnią literę, np. Ostatnio rozmawiałam z dr Kowalską.
  • Kropkę stawiamy zawsze po inicjałach imienia i nazwiska, np. E.W., J.C., B.B.W.
  • Jeżeli na końcu zdania występuje skrót z kropką lub wielokropek, nie stawiamy drugiej kropki zamykającej zdanie!
  • Po cyfrach arabskich, które oznaczają liczebniki porządkowe, stawiamy kropki, np. na 16. piętrze, w 5. roku, po raz 8. Możemy ją opuścić, gdy z kontekstu wynika, że chodzi o liczebnik porządkowy, np. 75 rocznica urodzin świętowana była hucznie. (niepoprawne jest natomiast forma: 75-ta rocznica urodzin).
  • W przypadku dat, gdy nazwa miesiąca została zapisana słownie, nie stawiamy kropki, np. 1 kwietnia, 16 września. Zapamiętajmy, że dajemy kropki tylko wtedy, gdy zapis daty jest w całości cyframi arabskimi, np. 1.04.1987 r., 16.09.1976 roku, 21.12.1973. Nie stawiamy kropek, gdy liczba miesiąca została oznaczona cyfrą rzymską, np. 1 I 1987 r., 16 IX 1976 roku, 21 XII 1973.
  • Kropkę stawiamy po liczbach (arabskich lub rzymskich) oraz literach wprowadzających wyliczenia: I. …………………… 1. ………………… A. ………………… a. …………………
  • Po cyfrach arabskich i małych literach można też postawić nawias zamykający: II) …………………… 2. ………………… A. ………………… a) …………………
  • W przypadku części dzieła, czyli: rozdziałów, podrozdziałów, ustępów, paragrafów można postawić kropkę, jeśli pierwsza litera tego tytułu jest napisana z wielkiej litery, a pozostałe małymi.

Kropki pomijamy:

  • na kartach tytułowych (ale inne znaki interpunkcyjne stawiamy),
  • po tytułach rozdziałów, podrozdziałów, gdy zapisane są w całości wielkimi literami,
  • po tytułach artykułów w czasopismach,
  • po liczebnikach porządkowych pisanych cyframi rzymskimi, np. Działo się to w XV wieku. Mieszkam na II piętrze.,
  • po liczebnikach porządkowych oznaczających godzinę, np. Pociąg odjeżdża o 7 wieczorem.,
  • po liczebnikach głównych, np. W klasie było 20 uczniów.,
  • po napisach na afiszach, sloganach reklamowych, szyldach, transparentach itp., np. Sklep spożywczy,
  • po skrótowcach, np. RP, MON, CBA, PSL, PO, USA,
  • po skrótach jednostek miar i wag oraz rodzimych jednostek pieniężnych, np. g – gram, km – kilometr, – złoty.
Edyta Winiarska

Źródła:

  1. Edward Polański, Zasady interpunkcji, [w:] Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa, 2006.

PodróżeKulturaMuzykaHistoriaFelietonyPaństwo, polityka, społeczeństwoPowieści i opowiadaniaKącik poezjiRecenzjeWielkie żarcieKomiks
PrzewodnikiAlbaniaNepalPolskaRumunia
Oceń zamieszczony obok artykuł.
Minister kazał, więc uprzejmie informujemy, że nasze strony wykorzystują pliki cookies (ciasteczka) i inne dziwne technologie m.in. w celach statystycznych. Jeśli Ci to przeszkadza, możesz je zablokować, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w artykule: Pliki cookies (ciasteczka) i podobne technologie.