Samotnia to jedno z najstarszych i najpiękniej usytuowanych schronisk w Polsce. Otoczone zboczami polodowcowego kotła przegląda się w spokojnych wodach Małego Stawu. Jest to z pewnością idealne miejsce, by odpocząć w trakcie kilkudniowej wędrówki przez Karkonosze, ale może być także celem samym w sobie. To jest propozycja właśnie takiej krótkiej wycieczki do Samotni, podczas której można zwiedzić Świątynię Wang, a kosztem niewielkiego nadłożenia drogi przyjrzeć się także Pielgrzymom. Wszystkich chętnych proszę za mną. Tylko – na Ducha Gór! – proszę nie hałasować!

Szlak: Karpacz (Świątynia Wang) – niebieski – Polana – (możliwość wydłużenia wycieczki: dojście do Pielgrzymów oraz powrót szlakiem żółtym) – niebieski – Schronisko PTTK Samotnia.

Długość trasy: niecałe 4,5 kilometra w jedną stronę

Różnica wysokości: 523 metry.

Suma wysokości podejść: około 540 metrów.

Czas przejścia: około 2 godziny (w jedną stronę, nie licząc dojścia do Pielgrzymów).

Utrudnienia: ze względu na zagrożenie lawinowe w zimie odcinek od Domku Myśliwskiego do Samotni jest zamykany!

Karpacz (niem. Krummhübel), to malowniczo położone około pięciotysięczne miasteczko w powiecie Jeleniogórskim. Leży u stóp Śnieżki, w wąskiej i stromej dolinie Łomnicy, rozciągając się na wysokości od 480 do 885 m n.p.m. Ze względu na atrakcyjną lokalizację i rozbudowaną infrastrukturę turystyczną, stanowi dogodną bazę wypadową w góry, jest więc w pewnym sensie wschodnią bramą Karkonoszy.

Karpacz (Karkonosze) – przewodnik

Wycieczkę rozpoczynamy trochę poniżej Świątyni Wang. Zmotoryzowani mogą zostawić swój wehikuł na jednym z okolicznych płatnych parkingów lub szukać jakiegoś darmowego miejsca nieco niżej. Ci, którzy zawitali do Karpacza na dłużej, mogą oczywiście zostawić samochód w miejscu swojego noclegu, ale będzie się to wiązało z wydłużeniem wędrówki – Karpacz jest dość rozległy, a pokonywanie dłuższych odcinków to często również pokonywanie sporych przewyższeń. Dojście z Karpacza Dolnego może nam zająć godzinę i dłużej, więc planując wycieczkę, trzeba to uwzględnić.

Jeśli przyjedziemy autobusem PKS lub jakimś busem (jeździ ich dużo z Jeleniej Góry) należy wysiąść na przystanku Wang w Karpaczu Górnym. Z ulicy Karkonoskiej wchodzimy na zamkniętą dla ruchu stromą, brukowaną drogę i po góra pięciu minutach jesteśmy pod pięknym drewnianym kościołem. No to zaczynamy. Zwiedzać. Nie spać!

...Wioskę, mającą bardzo ozdobną świątynię, Na podstawie kamiennej z drzewa wystawioną, A zgrabnie na norweski sposób upięknioną, Która połączona z wieżą ganek tam na dole, A wodotrysk przed nimi wyrabia swawole. A gaik ciemnych jodeł, stojących w bliskości, dodaje miejscu temu poważnej całości.Maciej Bogusz Stęczyński

Drewniana Świątynia Wang, czyli Kościół Górski Naszego Zbawiciela, to najciekawsza atrakcja turystyczna Karpacza (uznaje się, że jest to najstarszy drewniany kościół w Polsce). Kościółek został zbudowany na przełomie XII i XIII wieku w norweskiej miejscowości Vang. Skonstruowano go z sosnowych bali bez użycia gwoździ. Gdy w XIX wieku okazał się niewystarczający, by pomieścić tamtejszych parafian, postanowiono część pieniędzy potrzebnych na budowę nowego kościoła pozyskać ze sprzedaży starego.

Z zamiarem wystawienia świątyni w berlińskim muzeum kupił ją król Fryderyk Wilhelm IV. Ostatecznie jednak trafiła do Karpacza, gdzie została odbudowana (większość elementów do Karpacza nie dotarła, lub nie nadawała się do użytku i musiała zostać odtworzona na podstawie rysunków). 28 lipca 1844 roku kościół został uroczyście poświęcony, rozpoczynając działalność parafii ewangelickiej. W 2014 roku na przyświątynnym cmentarzu został pochowany Tadeusz Różewicz.

Świątynia Wang

ul. Na Śnieżkę 8, tel. 75 76 19 228

Czynne: od poniedziałku do soboty w godzinach: 9:00-18:00 (15.04.-31.10.); 9:00-17:00 (01.11.-14.04.) oraz w niedziele od 11:30. Bilety w 2014 roku kosztowały: dorośli 8 zł; uczniowie, studenci, renciści, emeryci 5 zł. Fotografowanie/filmowanie – 5 zł.

Idąc z Polany, zaraz na początku wędrówki po prawej stronie od szlaku zobaczymy niewielką grupę skałek zwaną Kotkami. Później ścieżka zakręca w lewo i chowa się w lesie. Niecały kilometr dalej, na wysokości 1204 m n.p.m. wznoszą się Pielgrzymy, ponoć największa taka formacja granitowych skał w Karkonoszach. Składa się ona z trzech dużych grup skalnych i kilku mniejszych, a najwyższe ostańce mają do 25 metrów wysokości. Najwyraźniej komuś, kto dawno temu nadał im taką nazwę, z daleka skojarzyły się z pielgrzymującymi wędrowcami, być może dlatego, że Śnieżka od wieków jest popularnym celem pątników.

Do skałek dojdziemy żółtym szlakiem w około 20–25 minut, więc na ten dodatkowy punkt programu wypada sobie zarezerwować przynajmniej godzinę, ale na pewno znajdą się tacy, którzy spędzą w towarzystwie Pielgrzymów więcej czasu i nie odmówią sobie przyjemności wdrapania się któremuś na ramiona.

W sezonie zdecydowanie lepszym wyjściem będzie wędrówka przez las. Po kilkunastu minutach mijamy stojący nad Łomnicą Domek Myśliwski. Powstał on w 1924 roku i jak sama nazwa wskazuje, służył myśliwym przyjeżdżającym tutaj na polowania (choć wtedy nazywał się Św. Leonard nad Małym Stawem).

Wychodzimy z lasu u podnóża Srebrnego Upłazu. Szlak prowadzi nas obok rumowiska robiących wrażenie ogromnych głazów. Po prawej stronie, ponad naszymi głowami, wznoszą się budzące respekt skaliste ściany kotła, przekraczamy wypływającą z Małego Stawu Łomnicę i wychodzimy prosto na schronisko. Piękne miejsce! Wędrówka z Polany do Samotni zajmie nam około 40–60 minut.

Samotnia to jedno z najstarszych schronisk w Polsce. Pierwsze informacje o budzie¹ nad Małym Stawem pochodzą z 1670 roku (zapewne istniała już wcześniej i stała nieco powyżej dzisiejszego schroniska). Miał tutaj wtedy mieszkać strażnik pilnujący hodowanych w stawie pstrągów.

Wraz ze wzrostem ruchu turystycznego w drugiej połowie XIX wieku, wzrastało również zapotrzebowanie na miejsca noclegowe w górach. Turystom proponowano często noclegi w prowizorycznych komórkach lub na strychach, a warunki niczym nie przypominały dzisiejszych schronisk. W 1891 roku budynek wraz ze stadem bydła kupił Henryk Richter. Nowy właściciel stworzył na poddaszu dwie sale noclegowe i wybudował drogę. Budynek, który do tej pory służył przede wszystkim jako dom pasterza, stał się prawdziwym schroniskiem nastawionym na działalność usługową.

Później miały miejsce jeszcze dwie znaczne przebudowy schroniska: w latach 1922–23 oraz w roku 1934. Podczas tej ostatniej dobudowano północne skrzydło i tym samym nadano późniejszej Samotni (ta nazwa zaczęła funkcjonować dopiero po wojnie) dzisiejszy kształt.

13 czerwca 1966 roku kierownikiem Samotni został Waldemar Siemaszko, który wraz z żoną zmodernizował schronisko i wprowadził niepowtarzalną, legendarną wręcz atmosferę. Wybudowano biologiczną oczyszczalnię ścieków (pierwszą w Sudetach), zmodernizowano centralne ogrzewanie, wygospodarowano pomieszczenie na samoobsługową narciarnię (prawdopodobnie w 1973 roku jedyną taką w Polsce). Organizowano przeglądy filmów, zdjęć, konkursy narciarskie, a nawet zawody dla płetwonurków. Samotnia stała się jednym z najczęściej nagradzanych schronisk, a dla wielu wędrowców czymś znacznie więcej. 10 lutego 1994 roku Waldemar Siemaszko zginął w wypadku, od tego czasu schronisko prowadzą jego żona i córka.

Zapewne nie bez znaczenia jest także atrakcyjne położenie schroniska, które przycupnęło sobie cicho nad taflą Małego Stawu. Mały Stawy może i jest mały (niecałe 3 ha powierzchni i 7,3 m w najgłębszym miejscu), ale i tak jest drugi co do wielkości w Karkonoszach. Wypełnia dno polodowcowego kotła, którego strome skały osiągają 200 metrów wysokości. Wielu twierdzi, że to jedno z najpiękniejszych miejsc w Karkonoszach.

Mamy stąd kilka wariantów powrotu. Możemy na przykład (zamiast wracać tą samą drogą), podejść do Strzechy Akademickiej (około 15 minut) i stamtąd zejść do Karpacza żółtym szlakiem pod Biały Jar (około 80 minut). Powrót pod Kościółek Wang tym samym szlakiem, którym przyszliśmy, zabierze około 70 minut.