Jak poprawnie korzystać z sauny

Państwo, polityka, społeczeństwo... > Subiektywny przewodnik po saunach

W poprzednim artykule zachwalaliśmy dobroczynny wpływ sauny na nasze ciała i dusze, czym – mam nadzieję – zachęciliśmy czytelników do podarowania sobie odrobiny luksusu i odwiedzenia jakiegoś dobrego kompleksu. Zanim się jednak do sauny udamy, warto wiedzieć w jaki sposób z niej korzystać, by przyniosło nam to jak najwięcej pożytku, a jednocześnie nie przeszkadzało innym. Jak już pisaliśmy w poprzednim artykule, nie zaszkodzi też upewnić się wcześniej u swojego lekarza, że nie mamy żadnych przeciwwskazań zdrowotnych (o wskazaniach i przeciwwskazaniach do saunowania pisaliśmy w poprzedniej części). Finowie powiadają, że „z sauny może korzystać każdy, kto potrafi do niej dojść”, ale w wypadku wątpliwości może jednak lepiej będzie się skonsultować z dobrym lekarzem. Uwaga! Redakcja ani autorzy niniejszego tekstu nie ponoszą za zdrowie czytelników odpowiedzialności.

Czym jest sauna? Sauna jest zabiegiem fizykalnym stosowanym do celów leczniczych oraz w odnowie biologicznej. Zaleca się korzystanie z niej jeden–dwa razy w tygodniu przez około dwie godziny. W tym czasie powinniśmy wykonać przynajmniej dwa, a najlepiej trzy cykle, w skład których wchodzi: nagrzewanie, schładzanie i odpoczynek. A oto najważniejsze zasady, jakich powinniśmy przestrzegać.

Najważniejsze zasady poprawnego saunowania

Do sauny najlepiej wybrać się wieczorem.
Na dwie godziny przed skorzystaniem z sauny nie należy jeść obfitych posiłków, ale nie należy również wybierać się na saunę z pustym żołądkiem. Nie powinniśmy również korzystać z sauny pod wpływem alkoholu, choć tu przypomina mi się film pt. Sauna Filipa Bajona, którego bohaterowie widzieli to nieco inaczej.
Przed rozpoczęciem należy się umyć z użyciem mydła i wytrzeć do sucha. Powinniśmy się również wycierać każdorazowo przed wejściem do sauny. Chcemy przecież nagrzewać ciało, a nie wodę.
Z sauny korzystamy, będąc nago. Tak, zupełnie nago. Nie ubieramy kostiumu ani nie zakrywamy się ręcznikiem. Do sauny idziemy przecież po to, by jak największa powierzchnia ciała wystawiona była na działanie dobroczynnej temperatury.
Ściągamy również kolczyki, zegarek i wszelkie inne, zwłaszcza metalowe ozdoby.
W saunie powinniśmy dobrać ławkę do swoich możliwości, najlepiej zacząć od najniższej, gdzie temperatura jest oczywiście najniższa, a potem ewentualnie siadać coraz wyżej.
W przypadku sauny suchej (fińskiej) ręcznik kładziemy na ławce pod każdą częścią ciała mającą kontakt z drewnem. A więc jeśli siedzimy, to ręcznik mamy również pod stopami. Najlepiej jest trzymać nogi na wysokości tułowia lub położyć się na ławie. Jeśli leżeliśmy, to przed opuszczeniem sauny należy na chwilę usiąść.
W przypadku łaźni wchodzimy oczywiście bez ręcznika i siadamy lub kładziemy się nago bezpośrednio na ławie. Wcześniej oraz po skorzystaniu z sauny należy siedzisko spłukać wodą z dostępnego zawsze w łaźni węża.
W saunie należy przebywać od 5 do 15 minut i wyjść natychmiast, gdy tylko poczujemy, że coś jest nie tak, np. zacznie nam się kręcić w głowie.
Po opuszczeniu sauny należy się schłodzić pod prysznicem lub wchodząc do basenu z lodowatą wodą (to nasz ulubiony sposób), ew. korzystając z wiadra czy dostępnego czasem pokruszonego lodu. Jeśli mamy zamiar wejść do basenu, to najpierw i tak należy skorzystać z pryszniców, aby spłukać pot.
Schładzanie powinno rozpocząć się od stóp, a zakończyć na głowie.
Po schłodzeniu należy dać ciału odpocząć minimum tyle czasu, ile rozgrzewaliśmy je w saunie. Najlepiej zrobić to w pozycji leżącej, uzupełniając przy tym płyny.
Przed opuszczeniem kompleksu odpoczynek należy wydłużyć do minimum 15–20 minut. Na koniec umyć dokładnie całe ciało bez użycia mydła. Używanie mydła po ukończeniu kąpieli w saunie jest błędem, usuwa się bowiem w ten sposób substancje ochronne i niepotrzebnie wysusza skórę.

Kultura w saunie

Jeśli nie jesteśmy sami, np. w swojej prywatnej saunie, to jako kulturalnych ludzi obowiązuje nas oczywiście odpowiednia etykieta. Jej zasady wydają się dość intuicyjne, ale jak dowodzi życie, nie dla wszystkich. Pokusiliśmy się więc o swoiste 10 przykazań kulturalnego wielbiciela saun¹. Oto one.

Przestrzegaj zasad higieny, zawsze przed wejściem do zbiorników wodnych weź prysznic. Nie jesteś sam.
Z saun, pryszniców i zbiorników wodnych korzystaj nago.
Sauna to nie obora, wchodząc do środka, powiedz: „dzień dobry”, a wychodząc: „dziękuję”.
W saunie fińskiej zawsze podkładaj ręcznik pod całe ciało, również pod stopy.
Do saun wchodzimy bez obuwia, a ściągamy/zakładamy je w takim miejscu, by nie blokować wyjścia innym.
Generalnie zachowujemy ciszę, ale tu sprawa jest już trochę bardziej skomplikowana i w niektórych wypadkach rozmowy mogą być nawet wskazane.
Nie zajmujemy leżaków (np. zostawiając rozłożone ręczniki), jeśli z nich nie korzystamy.
Nie filmujemy i nie fotografujemy innych bez ich zgody oraz nie używamy telefonów komórkowych.
Nie przeklinamy, nie obrażamy, nie zachowujemy się agresywnie w stosunku do innych². Nie zachowujemy się w sposób nieobyczajny.
Pamiętajmy: nawet to, że ktoś inny zachowuje się niekulturalnie, naszego nieodpowiedniego zachowania nie usprawiedliwia.

Rozmowy w saunie

Rozmowy w saunie to kwestia bardzo ciekawa. Kiedyś w saunach spotykali się raczej ci sami, znani sobie ludzie, a rozmowy musiały być czymś naturalnym. Dzisiaj, zwłaszcza w dużych kompleksach i w dużych miastach, częściej przychodzi nam korzystać z sauny w towarzystwie nieznajomych. Nie każdy musi mieć ochotę na nawiązywanie nowych znajomości, a tym bardziej na wysłuchiwanie czyichś głębokich wynurzeń. Są tacy, którzy wolą relaksować się w ciszy i może stąd przed niektórymi pomieszczeniami są wręcz informacje o „strefie ciszy”. W takim wypadku bezwzględnie należy to uszanować. Z drugiej strony, jeśli jesteśmy we własnym gronie, to zwłaszcza jakieś lekkie pogawędki mogą być wręcz wskazane! Dużo zależy od naszego wyczucia i taktu. Co innego zagadnąć miło współtowarzyszy i kontynuować, gdy nikomu to nie przeszkadza, a co innego perorować głośno na jakiś polityczny temat, gdy wyraźnie nie każdy ma ochotę tego słuchać.

Podsumowanie

Sauna to dla wielu osób stały, cotygodniowy rytuał, a wręcz ulubiony sposób na relaks. Szkoda, że dobrych saun jest wciąż jak na lekarstwo, dominują bowiem sauny, gdzie prawidłowe saunowanie jest utrudnione lub wręcz zabronione. Przed udaniem się do nieznanego nam obiektu warto zajrzeć do regulaminu, żeby na miejscu nie było przykrych niespodzianek. Czasem jednak i zapoznanie się z regulaminem niewiele nam o saunie mówi. Co z tego bowiem, że w kompleksie jest strefa nagości, jeśli większość klientów o prawidłowym korzystaniu z sauny nigdy nie słyszało i nie wie, do czego w saunie fińskiej służy ręcznik. Ty jednak daj innym dobry przykład! No ale właśnie, dobry przykład, to nie wygłaszane z wyższością pouczenia. Dobrze wychowany człowiek stara się, by inni w jego otoczeniu dobrze się czuli, a nie ostentacyjnie poucza. Wszak nie każdy musi być już starym saunowym wyjadaczem, może wystarczy tylko dyskretnie go zagadnąć i o czymś doinformować? Wszystkim nadgorliwym i samozwańczym obrońcom zasad dobrego saunowania chcielibyśmy jako lekturę uzupełniającą polecić poniższy wierszyk Jana Brzechwy:

KWOKA Proszę pana, pewna kwoka Traktowała świat z wysoka I mówiła z przekonaniem: „Grunt do dobre wychowanie!” Zaprosiła raz więc gości By nauczyć ich grzeczności. Pierwszy osioł wszedł, lecz przy tym W progu garnek stłukł kopytem. Kwoka wielki krzyk podniosła: „Widział kto takiego osła?!” Przyszła krowa. Tuż za progiem Zbiła szybę lewym rogiem. Kwoka gniewna i surowa Zawołała: „A to krowa” Przyszła świnia prosto z błota Kwoka złości się i miota: „Co też pani tu wyczynia? Tak nabłocić! A to świnia!” Przyszedł baran. Chciał na grzędzie Siąść cichutko w drugim rzędzie, Grzęda pękła, kwoka wściekła Coś o łbie baranim rzekła I dodała: „Próżne słowa, Takich nikt już nie wychowa, Trudno, wszyscy się wynoście!” No i poszli sobie goście. Czy ta kwoka proszę pana Była dobrze wychowana?

W najbliższych miesiącach postaramy się odwiedzić kilka saun i poszukać dla Was tych najlepszych. Po co tracić czas i nerwy na nieodpowiednie miejsca.

Do zobaczenia!

Do poprawnego korzystania z sauny zachęcali Kasia Podziemska i Witold Wieszczek

Oczywiście jest to tylko nasza propozycja i żadneg oficjalnego statusu nie ma. Jeśli ktoś uważa, że powinno się coś do niej dodać, to zapraszamy do dyskusji.
Saunowicze to raczej bardzo sympatyczna grupa i agresywne zachowania zdarzają się niezmiernie rzadko, ale słyszeliśmy i o takich.

Załóż wątek dotyczący tego tekstu na forum